Marie Curie is zonder twijfel een van de meest interessante vrouwen uit de wetenschapsgeschiedenis. Ondanks de obstakels die ze als vrouw in een door mannen gedomineerde wereld moest overwinnen, bereikte ze ongelooflijke wetenschappelijke prestaties. Hier volgen tien weetjes over haar leven die haar doorzettingsvermogen en toewijding verder belichten.
Ondergronds studeren
Marie Curie, geboren als Marya Sklodowska in 1867 in het door Rusland gecontroleerde Polen, had geen toegang tot hoger onderwijs vanwege haar geslacht. Dit weerhield haar echter niet van studeren. Samen met haar zus Bronia volgde ze lessen aan de ‘Vliegende Universiteit’, een geheime onderwijsinstelling waar locaties steeds wisselden om ontdekking door de autoriteiten te voorkomen.
Werken als gouvernante
Voordat ze naar Parijs kon vertrekken, werkte Marya als gouvernante in Polen. Ze deed dit om geld te verdienen voor de medische studie van haar zus Bronia aan de Sorbonne. De afspraak was dat Bronia haar later zou ondersteunen zodat ook Marya in Parijs kon studeren. Deze periode van haar leven was zowel uitdagend als vormend.
Een gebroken verloving
Marya was bijna in Polen gebleven vanwege een liefdesaffaire met de oudste zoon van de familie waarvoor ze werkte. Echter, onder druk van zijn moeder, die Marya niet geschikt vond, werd de verloving verbroken. Dit zette Marya ertoe aan alsnog naar Parijs te vertrekken in 1891, waar ze haar naam verfranste naar Marie.
Laboratoriumruimte voor de liefde
In 1894 werd Marie geïntroduceerd bij Pierre Curie door een gemeenschappelijke kennis die wist dat Pierre extra laboratoriumruimte beschikbaar had. Marie had deze ruimte nodig voor haar onderzoek naar de magnetische eigenschappen van staal. Dit praktische begin van hun relatie leidde uiteindelijk tot een romantische en professionele samenwerking.
Carrière boven huwelijk
Hoewel Marie en Pierre verliefd werden, wees Marie zijn huwelijksaanzoeken aanvankelijk driemaal af. Ze accepteerde pas nadat Pierre aanbood om zijn eigen wetenschappelijke carrière op te geven en met haar naar Polen te verhuizen, zoals zij altijd had gepland na haar studie in Parijs. Dit toont aan hoe sterk Marie toegewijd was aan haar eigen wetenschappelijke ambities.
Afgewezen voor haar droombaan
Toen Marie en Pierre in Parijs bleven na hun huwelijk, solliciteerde Marie naar een positie die ze altijd al had willen hebben in Polen. Echter, vanwege het feit dat ze een vrouw was, werd ze afgewezen. Dit weerhield haar niet; samen met Pierre bleef ze in Parijs waar ze hun baanbrekende wetenschappelijke werk voortzetten.
Polonium, genoemd naar Polen
In haar wetenschappelijke werk ontdekte Marie Curie zowel radium als polonium, waarbij ze de laatste vernoemde naar haar geboorteland Polen. Dit was een teken van haar blijvende liefde en verbondenheid met haar thuisland, zelfs terwijl ze haar hele volwassen leven in Frankrijk woonde.
Recordbrekende Nobelprijzen
Marie Curie was niet alleen de eerste vrouw die een Nobelprijs won, maar ook de eerste persoon die de prijs twee keer ontving. Ze deelde de Nobelprijs voor Natuurkunde in 1903 met haar man Pierre Curie en Henri Becquerel. In 1911 won ze de Nobelprijs voor Chemie. Haar prestaties waren des te opmerkelijker gezien de persoonlijke en professionele uitdagingen waarmee ze werd geconfronteerd.
Een familie van Nobelprijswinnaars
Marie’s uitzonderlijke wetenschappelijke nalatenschap strekte zich ook uit tot haar nakomelingen. Haar dochter Irène Joliot-Curie volgde haar moeders voetsporen en won in 1935 samen met haar man Frédéric Joliot-Curie de Nobelprijs voor Chemie. Haar andere dochter, Ève, werd een gevierd concertpianiste en schrijfster, en was getrouwd met een diplomaat die de Nobelprijs voor de Vrede namens UNICEF in ontvangst nam in 1965.
Radioactieve notitieboeken
Marie Curie overleed in 1934 aan aplastische anemie, waarschijnlijk veroorzaakt door haar langdurige blootstelling aan straling tijdens haar werk met radium. Haar notitieboeken, die nog steeds aanzienlijke hoeveelheden radium bevatten, worden vandaag de dag bewaard in lood beklede dozen. Ze zijn zo sterk besmet dat ze naar verwachting nog vele jaren radioactief zullen blijven.