Epictetus was een van de belangrijkste filosofen van het stoïcisme. Zijn ideeën over controle, acceptatie en innerlijke vrijheid blijven tot op de dag van vandaag invloedrijk. Hoewel hij zelf geen werken schreef, hebben zijn leerlingen zijn lessen vastgelegd, waardoor zijn filosofie bewaard is gebleven. Hier zijn 13 interessante weetjes over Epictetus en zijn filosofie.
1. Epictetus werd als slaaf geboren
Epictetus werd rond het jaar 50 na Christus geboren in het Romeinse Rijk als slaaf van een rijke man, Epaphroditus, een vrijgelaten slaaf die voor keizer Nero werkte. Ondanks zijn status als slaaf kreeg Epictetus de kans om filosofie te bestuderen.
2. Hij werd opgeleid door de stoïcijn Musonius Rufus
Zijn meester stond hem toe lessen te volgen bij de stoïcijnse filosoof Musonius Rufus. Dit beïnvloedde zijn kijk op het leven en leidde uiteindelijk tot zijn bekendheid als stoïcijns denker.
3. Epictetus werd later vrijgelaten en begon les te geven
Na zijn vrijlating begon hij een filosofische school in Rome. Zijn lessen waren praktisch en gericht op het leiden van een goed leven door zelfbeheersing en acceptatie van wat buiten je controle ligt.
4. Keizer Domitianus verbood filosofen in Rome
In het jaar 93 verbood keizer Domitianus alle filosofen in Rome, waardoor Epictetus gedwongen werd om te vertrekken. Hij vestigde zich in Nicopolis (in het huidige Griekenland) en richtte daar een filosofische school op.
5. Epictetus schreef zelf niets op
Alles wat we over hem weten, komt van zijn leerling Arrianus, die zijn lessen opschreef in de ‘Discourses’ en het korte werk ‘Enchiridion’ (Handboekje). Dit handboek werd later een van de invloedrijkste teksten over stoïcisme.
6. Zijn filosofie draait om wat je wel en niet kunt controleren
Een van zijn belangrijkste lessen is het onderscheid tussen wat binnen en buiten onze controle ligt. Gedachten, keuzes en daden zijn beheersbaar; externe gebeurtenissen, gezondheid en andermans gedrag niet. Door dit onderscheid te erkennen, kan men innerlijke rust vinden.
7. Epictetus geloofde dat vrijheid in de geest zit
Ondanks zijn achtergrond als slaaf, geloofde hij dat ware vrijheid niet bepaald wordt door uiterlijke omstandigheden, maar door innerlijke onafhankelijkheid en de juiste mindset.
8. Hij vond dat emoties voortkomen uit onze interpretaties
Volgens Epictetus worden we niet boos of verdrietig door gebeurtenissen zelf, maar door onze interpretatie ervan. Als we onze gedachten veranderen, kunnen we onze emoties beheersen.
9. Zijn leer werd populair bij Romeinse keizers
Keizer Marcus Aurelius, zelf een stoïcijn, werd sterk beïnvloed door Epictetus. Zijn dagboek, ‘Overpeinzingen’, bevat veel ideeën die direct terug te leiden zijn naar de lessen van Epictetus.
10. Epictetus was kritisch op materialisme
Hij leerde dat geluk niet afhangt van materiële bezittingen. Mensen moeten zich richten op deugden zoals wijsheid, rechtvaardigheid en moed, in plaats van externe rijkdom of status.
11. Zijn invloed reikt tot de moderne psychologie
Zijn ideeën over perceptie en controle hebben invloed gehad op moderne cognitieve gedragstherapie (CBT), een therapievorm die mensen helpt hun gedachten te veranderen om beter met emoties en stress om te gaan.
12. Hij geloofde dat ware macht ligt in hoe we reageren
Epictetus vond dat niemand je iets kan laten voelen zonder jouw toestemming. Door controle over je reacties te nemen, word je mentaal sterker en minder beïnvloed door negativiteit.
13. Zijn filosofie blijft tijdloos
Hoewel hij bijna 2000 jaar geleden leefde, blijven zijn lessen relevant. Van leiders en atleten tot therapeuten en ondernemers, velen passen zijn principes nog steeds toe om kalmte, discipline en veerkracht te ontwikkelen.
Epictetus liet zien dat ware vrijheid niet ligt in externe omstandigheden, maar in hoe we met het leven omgaan. Zijn filosofie is een uitnodiging om verantwoordelijkheid te nemen voor onze gedachten en daden, zodat we ondanks moeilijkheden een zinvol leven kunnen leiden.