Het immuunsysteem is een complex netwerk van cellen, weefsels en organen dat ons beschermt tegen ziekten en infecties. Zonder dit verdedigingssysteem zouden we niet lang overleven in een wereld vol bacteriën, virussen en andere ziekteverwekkers. Hier zijn 10 fascinerende weetjes over het immuunsysteem die je een beter inzicht geven in hoe het werkt.
Het immuunsysteem heeft twee hoofdlijnen van verdediging
Het immuunsysteem is opgebouwd uit twee hoofdlijnen: het aangeboren en het adaptieve immuunsysteem. Het aangeboren systeem is de eerste verdedigingslinie en reageert snel, maar niet specifiek, op indringers.
Het adaptieve systeem werkt trager, maar is veel preciezer en kan specifieke ziekteverwekkers onthouden, waardoor je bij een volgende blootstelling sneller en sterker kunt reageren.
Je huid is je grootste immuunorgaan
Hoewel we vaak denken aan interne processen, is je huid een cruciaal onderdeel van je immuunsysteem. Het vormt een fysieke barrière tegen ziekteverwekkers. Bovendien bevat de huid gespecialiseerde immuuncellen die ziekteverwekkers kunnen herkennen en vernietigen voordat ze je lichaam binnendringen.
De darmen herbergen 70% van je immuuncellen
Je darmen spelen een enorme rol in je immuunsysteem. Ze bevatten ongeveer 70% van alle immuuncellen in je lichaam. Het darmslijmvlies vormt een barrière tegen schadelijke micro-organismen, terwijl het ook een thuisbasis biedt voor gezonde darmbacteriën, die samenwerken met het immuunsysteem om je gezond te houden.
Je immuunsysteem heeft een geheugen
Een van de meest indrukwekkende eigenschappen van het immuunsysteem is zijn geheugen. Wanneer je lichaam een ziekteverwekker tegenkomt, creëert het immuunsysteem geheugen-B- en T-cellen. Deze cellen onthouden de indringer en kunnen bij een herhaalde infectie sneller en efficiënter reageren. Vaccinaties maken gebruik van dit principe om je immuunsysteem voor te bereiden op mogelijke infecties.
Stress kan je immuunsysteem verzwakken
Langdurige stress heeft een negatieve invloed op je immuunsysteem. Het verhoogt de productie van cortisol, een stresshormoon dat ontstekingen vermindert maar ook de activiteit van immuuncellen kan onderdrukken. Dit maakt je vatbaarder voor infecties en kan ook de snelheid waarmee je herstelt, vertragen.
Koorts is een teken dat je immuunsysteem hard aan het werk is
Koorts wordt vaak gezien als een vervelend symptoom, maar het is eigenlijk een teken dat je immuunsysteem aan het vechten is tegen een infectie. Door je lichaamstemperatuur te verhogen, maakt je lichaam het moeilijker voor bepaalde ziekteverwekkers om te overleven en zich te vermenigvuldigen.
Niet alle bacteriën zijn slecht voor je
Hoewel het immuunsysteem bacteriën bestrijdt die je ziek kunnen maken, heeft je lichaam ook veel goede bacteriën nodig om goed te functioneren. Deze zogenaamde “goede bacteriën”, zoals de bacteriën in je darmen, ondersteunen je immuunsysteem en helpen bij het afweren van schadelijke micro-organismen.
Allergieën zijn een overreactie van je immuunsysteem
Bij mensen met allergieën reageert het immuunsysteem overmatig op onschadelijke stoffen, zoals pollen of voedsel. Het immuunsysteem ziet deze stoffen ten onrechte als een bedreiging en veroorzaakt een reactie die kan variëren van milde symptomen, zoals niezen, tot ernstige reacties zoals anafylaxie.
Je immuunsysteem verandert met de leeftijd
Het immuunsysteem van een jong kind is nog in ontwikkeling, waardoor kinderen vatbaarder zijn voor infecties. Naarmate je ouder wordt, wordt je immuunsysteem sterker, maar na een bepaald punt begint het weer af te nemen. Dit verklaart waarom oudere mensen een hoger risico hebben op infecties en trager herstellen.
Voeding en slaap hebben grote invloed op je immuunsysteem
Wat je eet en hoe goed je slaapt, speelt een cruciale rol in de werking van je immuunsysteem. Voedingsstoffen zoals vitamine C, vitamine D en zink zijn essentieel voor de immuunfunctie. Daarnaast herstelt en versterkt je immuunsysteem zichzelf tijdens de diepe slaap. Chronisch slaapgebrek kan leiden tot een verzwakt immuunsysteem.