Oestrogeen, vaak bekend als het “vrouwelijke hormoon,” speelt een cruciale rol in het lichaam van vrouwen én mannen. Het beïnvloedt niet alleen de voortplanting, maar heeft ook een belangrijke impact op de hersenen, botten en cardiovasculaire gezondheid. Hier zijn 10 diepgaande weetjes over oestrogeen die laten zien hoe veelzijdig en essentieel dit hormoon is.
1. Oestrogeen is niet alleen voor vrouwen
Hoewel oestrogeen voornamelijk wordt geassocieerd met vrouwen, is het ook essentieel voor mannen. Bij vrouwen speelt het een sleutelrol in de voortplanting en menstruatiecyclus, terwijl het bij mannen betrokken is bij botgezondheid, hersenfunctie en de regulatie van libido. Mannen produceren oestrogeen in kleinere hoeveelheden, voornamelijk via de omzetting van testosteron.
2. Er zijn drie soorten oestrogeen
Het lichaam produceert drie soorten oestrogeen: estradiol, estron en estriol. Estradiol is het meest voorkomende type en speelt een cruciale rol in de vruchtbare jaren. Estron wordt voornamelijk geproduceerd na de menopauze, terwijl estriol tijdens de zwangerschap domineert en bijdraagt aan de ontwikkeling van de foetus.
3. Het is essentieel voor de voortplanting
Oestrogeen reguleert de menstruatiecyclus door het opbouwen van het baarmoederslijmvlies tijdens de ovulatiefase. Het bereidt het lichaam voor op een mogelijke zwangerschap. Als er geen bevruchting plaatsvindt, dalen de oestrogeenspiegels en begint de menstruatie.
4. Oestrogeen beïnvloedt botgezondheid
Oestrogeen speelt een sleutelrol in het behoud van sterke botten. Het stimuleert de botopbouw en remt botafbraak. Na de menopauze, wanneer oestrogeenspiegels dalen, neemt het risico op osteoporose toe bij vrouwen. Ook mannen met lage oestrogeenspiegels kunnen last krijgen van zwakkere botten.
5. Het hormoon beïnvloedt de hersenen
Oestrogeen heeft een directe invloed op de hersenen. Het verbetert de cognitieve functie, ondersteunt het geheugen en beschermt tegen neurodegeneratieve aandoeningen zoals Alzheimer. Sommige studies suggereren dat een daling van oestrogeenspiegels na de menopauze kan bijdragen aan stemmingswisselingen en depressie.
6. Oestrogeen heeft invloed op de huid
Een gezonde huid is deels te danken aan oestrogeen. Het hormoon bevordert de productie van collageen en elastine, wat bijdraagt aan een stevige en soepele huid. Na de menopauze, wanneer de oestrogeenspiegels dalen, kan de huid dunner en droger worden.
7. Het beïnvloedt het cardiovasculaire systeem
Oestrogeen speelt een beschermende rol in het cardiovasculaire systeem. Het helpt de bloedvaten te ontspannen, verlaagt het slechte LDL-cholesterol en verhoogt het goede HDL-cholesterol. Na de menopauze neemt het risico op hart- en vaatziekten toe door de daling van oestrogeen.
8. Een teveel aan oestrogeen kan problemen veroorzaken
Hoge oestrogeenspiegels, ook wel oestrogeendominantie genoemd, kunnen leiden tot symptomen zoals gewichtstoename, opgeblazen gevoel, stemmingswisselingen en menstruatieproblemen. Bij mannen kan een teveel aan oestrogeen leiden tot gynaecomastie (borstvorming) en een verminderd libido.
9. Milieu-oestrogenen kunnen het lichaam beïnvloeden
Synthetische chemicaliën in de omgeving, zoals bisfenol A (BPA) en bepaalde pesticiden, bootsen oestrogeen na en kunnen het hormonale evenwicht verstoren. Deze stoffen worden “xeno-oestrogenen” genoemd en worden in verband gebracht met reproductieve problemen en hormoongerelateerde kankers.
10. Oestrogeen verandert gedurende het leven
De oestrogeenspiegels fluctueren gedurende het leven. Ze pieken tijdens de vruchtbare jaren, dalen tijdens de overgang en stabiliseren op een laag niveau na de menopauze. Deze veranderingen hebben invloed op verschillende aspecten van gezondheid, van vruchtbaarheid tot bot- en hartgezondheid.