Öræfajökull is een van de meest indrukwekkende vulkanen van IJsland. Gelegen onder de ijskap van de Vatnajökull-gletsjer, is het niet alleen de hoogste berg van het land, maar ook een van de gevaarlijkste vulkanen. Hier zijn 10 fascinerende weetjes over Öræfajökull!
1. Öræfajökull is de hoogste berg van IJsland
De top van de vulkaan, bekend als Hvannadalshnúkur, is met 2.110 meter de hoogste piek van IJsland. Bergbeklimmers trekken jaarlijks naar deze top om het spectaculaire uitzicht te bewonderen.
2. Het is een vulkaan én een gletsjer tegelijk
Öræfajökull is een caldera-vulkaan die grotendeels verborgen ligt onder de ijskap van de Vatnajökull-gletsjer. Dit maakt hem een zogenaamde subglaciale vulkaan, wat betekent dat een uitbarsting enorme smeltwateroverstromingen kan veroorzaken.
3. De naam betekent ‘wildernis-gletsjer’
Öræfajökull betekent letterlijk “woestenij-gletsjer”. De naam verwijst naar de rampzalige gevolgen van de vulkaanuitbarstingen in het verleden, die hele nederzettingen verwoestten en de regio in een verlaten landschap veranderden.
4. Öræfajökull barstte in 1362 en 1727 uit
De vulkaan heeft in de geschiedenis twee grote uitbarstingen gehad:
- 1362 – Een explosieve uitbarsting verwoestte dorpen in de regio en maakte het gebied onbewoonbaar. Dit wordt beschouwd als de krachtigste vulkaanuitbarsting in IJsland in de afgelopen 1.000 jaar.
- 1727 – Een kleinere, maar nog steeds gevaarlijke uitbarsting vond plaats, waarbij opnieuw overstromingen en asregens ontstonden.
5. De uitbarsting van 1362 was extreem explosief
De uitbarsting van 1362 wordt geclassificeerd als een VEI-5 explosie op de Vulkanische Explosiviteitsindex. Dit betekent dat de kracht ervan vergelijkbaar was met die van Mount St. Helens in 1980. De uitbarsting slingerde enorme hoeveelheden as en puin de lucht in en verwoestte het hele gebied.
6. Gletsjeruitbarstingen (jökulhlaups) zijn een groot gevaar
Wanneer een vulkaan onder een gletsjer uitbarst, veroorzaakt het smeltend ijs vaak plotselinge overstromingen, bekend als jökulhlaups. Dit kan massale stromen van water, modder en ijs veroorzaken die hele valleien kunnen verwoesten.
7. Wetenschappers houden de vulkaan nauwlettend in de gaten
Sinds 2017 vertoont Öræfajökull verhoogde activiteit, met een toename van kleine aardbevingen en tekenen van opwarming onder de ijskap. Dit suggereert dat de vulkaan mogelijk in de toekomst kan uitbarsten, en daarom wordt hij continu gemonitord door geologen.
8. Öræfajökull maakt deel uit van het Nationaal Park Vatnajökull
Het gebied rond de vulkaan is onderdeel van Vatnajökull National Park, een van de grootste nationale parken van Europa. Bezoekers kunnen hier spectaculaire gletsjerwandelingen maken en de dramatische IJslandse landschappen verkennen.
9. De regio is ondanks het gevaar een toeristische trekpleister
Ondanks zijn vulkanische dreiging is Öræfajökull een populaire bestemming voor avontuurlijke reizigers en bergbeklimmers. De Hvannadalshnúkur-top is een favoriet onder bergbeklimmers die de hoogste piek van IJsland willen bedwingen.
10. Een uitbarsting kan gevolgen hebben voor het vliegverkeer
Net zoals de uitbarsting van Eyjafjallajökull in 2010, die het luchtverkeer in Europa ontregelde, zou een nieuwe uitbarsting van Öræfajökull grote hoeveelheden as de atmosfeer in sturen. Dit zou niet alleen IJsland treffen, maar ook het internationale vliegverkeer.
Öræfajökull is een indrukwekkende, maar gevaarlijke vulkaan. Met zijn ijzige toppen, explosieve geschiedenis en voortdurende geologische activiteit blijft hij een fascinerend studieobject voor wetenschappers en een uitdagende bestemming voor avonturiers. Of hij in de nabije toekomst zal uitbarsten, blijft onzeker, maar hij zal zeker een van de meest mystieke en krachtige natuurfenomenen van IJsland blijven!