De menselijke longen zijn een wonder van biologie en essentieel voor ons dagelijks functioneren. Ze zijn verantwoordelijk voor de opname van zuurstof en het afvoeren van kooldioxide, wat nodig is voor het in stand houden van ons metabolisme en energieproductie.
1. Je hebt twee longen, maar ze zijn niet symmetrisch
De rechterlong en linkerlong zijn niet precies hetzelfde. De rechterlong is groter en heeft drie kwabben, terwijl de linkerlong kleiner is en slechts twee kwabben heeft. Dit komt omdat het hart aan de linkerkant van de borstkas zit, waardoor er minder ruimte is voor de linkerlong.
2. Je longen kunnen tot 6 liter lucht bevatten
De longen van een volwassene hebben een capaciteit van ongeveer 6 liter lucht. Dit is echter slechts bij volledige inademing. Tijdens een normale ademhaling gebruik je slechts een fractie van deze capaciteit, meestal rond 0,5 liter lucht per ademteug.
3. De longen bevatten meer dan 300 miljoen longblaasjes
De longen bevatten ongeveer 300 tot 500 miljoen kleine zakjes, bekend als longblaasjes (alveoli). Deze minuscule zakjes zijn waar het gasuitwisselingsproces plaatsvindt, waarbij zuurstof uit de ingeademde lucht in het bloed wordt opgenomen en kooldioxide uit het bloed in de uitgeademde lucht wordt afgegeven.
4. Longblaasjes hebben een enorme oppervlakte
Hoewel de longblaasjes microscopisch klein zijn, hebben ze samen een indrukwekkende oppervlakte. Als ze zouden worden uitgevouwen, zou de totale oppervlakte van de longen ongeveer 70 vierkante meter beslaan, wat gelijkstaat aan de grootte van een tennisbaan. Deze enorme oppervlakte is cruciaal voor een efficiënte gasuitwisseling.
5. Je longen werken constant, zelfs als je slaapt
Je longen werken onafgebroken, zelfs als je slaapt. Een volwassene ademt gemiddeld 12 tot 20 keer per minuut, wat neerkomt op ongeveer 17.000 tot 30.000 ademhalingen per dag. Je hersenstam reguleert dit ademhalingsritme automatisch, zonder dat je je er bewust van hoeft te zijn.
6. Ademen is een gedeeltelijk vrijwillige handeling
Hoewel ademhalen meestal een onbewuste handeling is, kun je je ademhaling bewust controleren. Dit is waarom we in staat zijn om ademhalingstechnieken te gebruiken tijdens ontspanningsoefeningen zoals meditatie of tijdens het praten en zingen. Je kunt je ademhaling tijdelijk stoppen, versnellen of vertragen, maar uiteindelijk neemt het lichaam het weer over om te zorgen voor een constante zuurstoftoevoer.
7. De luchtwegen hebben ingebouwde ‘filters’
De luchtwegen van de longen zijn bekleed met trilharen (kleine haartjes) en slijmcellen die helpen bij het filteren van ingeademde lucht. Deze trilharen vangen vuil, stof en ziekteverwekkers op en transporteren deze terug naar de keel, waar ze kunnen worden ingeslikt of uitgehoest. Dit helpt je longen schoon te houden.
8. Roken beschadigt de longen op meerdere manieren
Roken is een van de belangrijkste oorzaken van longschade. Het vernietigt de trilharen in de luchtwegen, vermindert de elasticiteit van de longblaasjes en kan leiden tot de ontwikkeling van longkanker, COPD (chronische obstructieve longziekte) en andere ernstige ademhalingsaandoeningen. Zelfs stoppen met roken kan niet altijd de schade volledig herstellen, maar het vermindert wel het risico op verdere complicaties.
9. De longen zijn een belangrijke verdedigingslinie tegen infecties
Naast hun rol in de ademhaling, spelen de longen ook een cruciale rol in het immuunsysteem. De slijmvlieslaag en trilharen vangen bacteriën, virussen en andere ziekteverwekkers op, terwijl immuuncellen in de longen direct aanvallen. Dit helpt infecties zoals longontsteking of verkoudheid te voorkomen of te bestrijden.
10. De rechterlong neemt iets meer lucht op dan de linkerlong
Omdat de rechterlong groter is dan de linkerlong, neemt hij iets meer lucht op. Dit betekent dat de rechterlong een iets groter aandeel heeft in de zuurstofopname. Hoewel beide longen samenwerken, doet de rechterlong net iets meer werk vanwege zijn grotere capaciteit.
11. Longen kunnen zichzelf gedeeltelijk herstellen
Hoewel de longen zichzelf in beperkte mate kunnen herstellen, is dit afhankelijk van de ernst en duur van de schade. Zo kunnen de longen zich herstellen van schade door een lichte infectie of kortdurende blootstelling aan schadelijke stoffen. Chronische schade, zoals die veroorzaakt door roken of ernstige longziekten, kan echter onomkeerbaar zijn.
12. Je kunt zonder één long leven
Het is mogelijk om te overleven met slechts één long. Hoewel je ademhalingscapaciteit afneemt, is het menselijk lichaam in staat om te functioneren met één long als de andere moet worden verwijderd vanwege ziekte of letsel. Mensen met één long moeten hun activiteiten wellicht aanpassen, maar ze kunnen nog steeds een relatief normaal leven leiden.