Zombies zijn fictieve ondoden die vaak worden afgebeeld als reanimaties van de doden, die op zoek zijn naar menselijk vlees of hersenen. Ze zijn een belangrijk onderdeel geworden van de popcultuur, maar hun oorsprong gaat veel verder terug dan de moderne horrorfilms. Hier zijn 15 fascinerende weetjes over zombies die je misschien nog niet wist.
1. De oorsprong van zombies ligt in de Haïtiaanse vodoo
De moderne zombie heeft zijn wortels in de Haïtiaanse vodoo-religie. Volgens de vodoo-traditie kan een bokor (een soort heksendokter) een dode terugbrengen tot een staat van leven als een zombie, een ziel die gevangen is in een lichaam zonder eigen wil. Deze zombies werden niet gezien als vleesetende monsters, maar als slachtoffers van magische rituelen.
2. Het woord “zombie” komt uit Afrika
Het woord zombie komt waarschijnlijk uit het West-Afrikaans, waar woorden zoals “nzambi” (god) en “zumbi” (fetisj) voorkomen. Via de slavenhandel vonden deze woorden hun weg naar Haïti en andere delen van het Caribisch gebied, waar ze werden opgenomen in de vodoo-cultuur en hun weg vonden naar de Westerse wereld.
3. Zombies werden populair door films
Hoewel de zombie-mythe al eeuwen bestaat, werd de zombie in de westerse wereld populair dankzij de filmindustrie. De eerste grote zombiefilm was White Zombie uit 1932, maar het was Night of the Living Dead uit 1968 van George A. Romero die de moderne, vleesetende zombie introduceerde. Deze film wordt beschouwd als de blauwdruk voor de moderne zombie.
4. George A. Romero veranderde het beeld van zombies voorgoed
Voordat Night of the Living Dead werd uitgebracht, waren zombies vooral een product van folklore en magie. Romero gaf de zombie een nieuwe vorm door het te koppelen aan de angst voor wetenschappelijke experimenten en nucleaire rampen. Zijn zombies waren ondoden die herrezen door onverklaarbare krachten, zonder vrije wil en met een onverzadigbare honger naar mensenvlees.
5. De moderne zombie is een symbool van maatschappelijke angst
Zombies in films en boeken worden vaak gebruikt als een metafoor voor maatschappelijke angsten. Ze kunnen bijvoorbeeld symbool staan voor de angst voor pandemieën, zoals bij World War Z. In andere gevallen vertegenwoordigen zombies de angst voor massa’s zonder individualiteit of de angst voor de vernietiging van de beschaving.
6. Het “zombievirus” is vaak gebaseerd op reële ziektes
In veel moderne zombieverhalen is het concept van een virus de oorzaak van de zombie-uitbraak. Films zoals 28 Days Later en Resident Evil gebruiken virussen om zombies te creëren. Deze verhalen zijn vaak geïnspireerd door echte ziektes zoals rabiës, die de geïnfecteerde agressief maken, of prionziekten zoals de ziekte van Creutzfeldt-Jakob, die het brein aantasten.
7. Zombies bewegen langzaam in klassieke films, maar snel in moderne versies
In klassieke zombiefilms bewegen zombies meestal langzaam en onbeholpen, wat hun dodelijke dreiging verhoogt door het feit dat ze in grote aantallen komen. In moderne versies, zoals World War Z en Dawn of the Dead (2004), bewegen zombies vaak snel en agressief, wat ze nog angstaanjagender maakt.
8. “Zombie-apocalyps” is een populair concept in de popcultuur
Het idee van een zombie-apocalyps, waarbij zombies de wereld overnemen en de menselijke beschaving vernietigen, is een veelvoorkomend thema in boeken, films en tv-series. Het roept vragen op over hoe mensen zouden overleven in een wereld zonder sociale structuren, en het legt vaak de nadruk op overlevingsvaardigheden en ethische dilemma’s.
9. Er zijn echte gevallen van “zombie-achtige” gedragingen in de natuur
In de natuur zijn er enkele fascinerende voorbeelden van parasieten die hun gastheren in een zombie-achtige toestand brengen. Een bekend voorbeeld is de Ophiocordyceps, een schimmel die mieren infecteert, hun gedrag controleert en hen dwingt naar een hogere plek te klimmen, waar de schimmel uit hun lichaam groeit en zich verspreidt.
10. Zombie-walks zijn populaire evenementen geworden
Over de hele wereld zijn zombie-walks populair geworden, waarbij duizenden mensen zich als zombies verkleden en door steden lopen. Deze evenementen zijn zowel een manier voor fans om hun liefde voor zombiecultuur te tonen als een leuke sociale activiteit die vaak gepaard gaat met het inzamelen van geld voor goede doelen.
11. De Walking Dead is een van de langstlopende zombie-tv-shows
The Walking Dead, gebaseerd op de gelijknamige stripboekenreeks, is een van de succesvolste en langstlopende zombie-tv-shows in de geschiedenis. De serie, die begon in 2010, heeft een enorme invloed gehad op de populaire cultuur en het hedendaagse beeld van zombies. De show gaat niet alleen over zombies, maar ook over de overlevenden en hun morele dilemma’s in een post-apocalyptische wereld.
12. Er bestaat een wetenschappelijke studie naar zombies: “zombologie”
Hoewel het klinkt als een grap, zijn er wetenschappers die zich serieus bezighouden met de zombie-apocalyps en “zombologie”. Ze gebruiken het concept van een zombie-uitbraak om gedrag tijdens pandemieën en het instorten van de samenleving te bestuderen. Het is een manier om menselijke reacties in crisissituaties te modelleren.
13. Zombies symboliseren vaak de dood en de angst voor de dood
Zombies zijn vaak een symbool van de dood en het taboe van het sterven. Ze belichamen de angst voor wat er gebeurt na de dood en de afkeer van het verlies van identiteit en controle. Deze thematiek komt vaak naar voren in zombiefilms, waar zombies niet alleen bedreigingen zijn, maar ook herinneringen aan de onvermijdelijkheid van de dood.
14. Er zijn zombie-survivalgidsen
Het idee van een zombie-apocalyps heeft zelfs geleid tot de publicatie van verschillende zombie-survivalgidsen. Deze handleidingen geven tips over hoe je zou kunnen overleven in een wereld vol zombies, inclusief welke wapens je nodig hebt, waar je je moet verstoppen en hoe je voedsel kunt vinden. Hoewel ze vaak met een knipoog zijn geschreven, trekken ze wel serieus publiek aan.
15. De zombie is een flexibel en aanpasbaar monster
Een van de redenen waarom zombies zo lang populair zijn gebleven, is dat ze een zeer flexibel monster zijn. Ze kunnen worden aangepast aan verschillende verhalen, van horror tot komedie, en dienen als metafoor voor een breed scala aan maatschappelijke angsten en problemen, van consumptiemaatschappij tot pandemieën en technologie.