Veel mensen horen dagelijks termen uit de financiële wereld zonder precies te weten wat ze betekenen. Een daarvan is de term AEX. Je ziet de cijfers op het nieuws of leest over stijgingen en dalingen, maar wat houdt het eigenlijk allemaal in? Om beter te begrijpen wat er achter zulke berichten schuil gaat, helpt het om je te verdiepen in de achtergrond. Hoe werkt zo’n index? Waar komt deze index vandaan en wat zegt die over de markt? In deze blog lees je negen weetjes die je meer inzicht geven in de AEX, zodat je de berichten voortaan beter kunt plaatsen en begrijpen.
1. Wat de AEX precies is en hoe die werkt
De AEX is een index die de koersontwikkeling van de 25 meest verhandelde bedrijven op de Amsterdamse beurs volgt. Deze bedrijven worden geselecteerd op basis van hun handelsvolume. De AEX laat in één getal zien hoe deze groep zich beweegt op de beurs. De index wordt koers gewogen opgebouwd: hoe hoger de koers van een aandeel, hoe meer invloed het heeft. Grote namen zoals ASML of Shell sturen daardoor vaak de richting van de index.
De waarde van de AEX verandert tijdens de handelsuren op werkdagen, op basis van vraag en aanbod. Je kunt de AEX zien als een thermometer van het beurssentiment: hij geeft aan hoe beleggers denken over grote beursgenoteerde bedrijven in Nederland. De AEX wordt beheerd door Euronext, en biedt een snelle blik op de beweging van de markt. Zo vormt de index een dagelijks referentiepunt voor beleggers, media en analisten.
2. De AEX werd geïntroduceerd in 1983
De AEX-index bestaat sinds maart 1983. De Amsterdamse beurs wilde met deze lijst een duidelijk beeld geven van de markt. In het begin telde de index slechts 13 bedrijven, die samen het koersverloop bepaalden. Inmiddels staan er 25 grote ondernemingen in. De startwaarde van de index was 100 punten, een symbolisch getal. Deze vaste beginwaarde helpt om koersbewegingen overzichtelijk te maken. Zo kunnen beleggers eenvoudig zien of de markt in de loop der jaren is gestegen of gedaald.
3. Alleen de meest verhandelde bedrijven krijgen een plek
De AEX is geen vaste lijst. Euronext herziet jaarlijks de samenstelling hiervan, iets wat meestal in maart gebeurt. Hierbij telt mee hoe vaak aandelen worden verhandeld. Niet alleen het aantal telt, maar ook het volume en de frequentie. Bedrijven die minder populair zijn bij beleggers, verliezen hun plek. Nieuwe, snelgroeiende bedrijven maken juist kans op toetreding. Zo verschuift de focus mee met de ontwikkelingen op de markt. Denk aan technologie bedrijven of fondsen die zich richten op duurzaamheid.
4. De beurs opent en sluit op vaste tijden
De handel in de AEX vindt plaats op vaste tijden. Elke werkdag opent de beurs om 09:00 uur en sluit om 17:30 uur. Tussen deze tijden verandert de index voortdurend, afhankelijk van vraag en aanbod. Grote aankopen of verkopen kunnen flinke koersbewegingen veroorzaken. Buiten deze handelsuren verandert de AEX niet, maar belangrijk nieuws kan een effect hebben op de opening de volgende dag. Zo speelt de actualiteit ook buiten de beursuren een rol in de koers.
5. De AEX weegt bedrijven op basis van hun beurswaarde
In de AEX telt niet elk bedrijf even zwaar mee. De index is koers gewogen. Dat betekent dat aandelen met een hogere koers meer invloed hebben. ASML, met zijn hoge aandelenprijs, heeft daardoor een groter effect dan kleinere fondsen. Dat zorgt ervoor dat een klein aantal bedrijven de index sterk kan sturen. Dit model verschilt van gelijk gewogen indexen, waar elk fonds even zwaar meetelt. Zo blijft de AEX gevoeliger voor bewegingen van de marktleiders.
6. Er zijn ook andere Nederlandse indexen
Naast de AEX zijn er ook de AMX en AScX. Deze volgen middelgrote en kleinere bedrijven op de Amsterdamse beurs. Samen geven deze indexen een breder beeld van de Nederlandse aandelenmarkt. Beleggers volgen vaak alle drie, om trends beter te kunnen begrijpen. Zo kan de AMX harder stijgen in snelgroeiende sectoren, terwijl de AEX juist stabieler blijft. Door de indexen te combineren ontstaat een vollediger overzicht van hoe de Nederlandse beurs zich ontwikkelt.
7. Een stijgende AEX zegt niet alles over de economie
Een hogere AEX betekent niet automatisch dat de economie goed draait. De index laat alleen beurskoersen zien. Soms stijgen de koersen terwijl de economie juist krimpt. Dat komt omdat beleggers vooruitkijken. Ze reageren op verwachtingen, niet alleen op de cijfers van nu. Ook internationale factoren, zoals rentes of politieke spanningen, kunnen de koers beïnvloeden. Daardoor loopt de beurs vaak vooruit op economische ontwikkelingen, zonder daar altijd direct een link mee te hebben.
8. De AEX is interessant voor korte termijn handel
De dagelijkse bewegingen maken de AEX geschikt voor actieve handelaren. Daarnaast draait het bij forex trading om snelle reacties op bepaalde koersveranderingen. De index biedt veel kansen door zijn schommelingen en het nieuws dat invloed heeft op grote fondsen. Handelaren maken gebruik van technische analyses of volgen het sentiment. Juist de bekende namen in de AEX maken patronen herkenbaar. Zo kunnen zij inspelen op pieken of dalingen binnen minuten of uren, afhankelijk van hun strategie.
9. Je kunt op meerdere manieren beleggen in de AEX
Beleggen in de AEX hoeft niet via losse aandelen. Er bestaan ETF’s (Exchange Traded Fund) of trackers die de index exact volgen. Daarmee beleg je in een keer in alle 25 bedrijven. Daarnaast zijn er derivaten, zoals opties of futures, waarmee je op de daling of stijging kunt inspelen. Ook de grote beleggers gebruiken deze instrumenten voor spreiding of risicodekking. De AEX is daardoor toegankelijk voor zowel particuliere als institutionele beleggers, met verschillende vormen van instappen.
De AEX lijkt op het eerste gezicht een simpel getal dat dagelijks verandert. Maar achter die cijfers zit een systeem met regels, historie en invloed op grotere economische bewegingen. Door de werking van de index beter te begrijpen, leer je anders te kijken naar beursberichten. Of je nu actief belegt of alleen nieuwsgierig bent: deze weetjes geven je meer grip op wat de AEX betekent en waarom die nog altijd dagelijks het nieuws haalt.