De term wappergat is een oud en uniek Nederlands woord dat je niet vaak meer tegenkomt in het hedendaagse taalgebruik. Hoewel de precieze herkomst niet altijd duidelijk is, heeft het woord een interessante geschiedenis en werd het in verschillende contexten gebruikt. Hier zijn 10 fascinerende weetjes over wappergat.
1. Wat betekent Wappergat?
Simpel gezegd was een wappergat een schunnig woord waarmee hoer of prostituĆ© werd bedoeld. De term wappergat werd in vroeger tijden gebruikt als een informele of zelfs schunnige aanduiding. Het woord bestaat uit “wapperen”, wat bewegen of fladderen betekent, en “gat”, een informeel woord voor achterwerk. Oftewel dames die schudden met het achterwerk.
2. Het was een scheldwoord in de 17e eeuw
In de 17e en 18e eeuw was wappergat een woord dat gebruikt werd om vrouwen te beschrijven die als losbandig of vrijgevochten werden beschouwd. Het werd soms gebruikt als spotnaam voor vrouwen die zich niet hielden aan de zedelijke normen van die tijd.
3.Er waren veel kleurrijke worden voort prostitutie
In historische woordenboeken werd wappergat soms geassocieerd met prostituees of vrouwen met een “lichte zeden”. Het was een van de vele kleurrijke termen die destijds gebruikt werden in volksmond en straattaal, naast woorden als “lichtekooi” en “draaigat”.
4. Het werd gebruikt in oude volksliteratuur
Het woord komt voor in oude Nederlandse literatuur en geschriften, vooral in satirische en humoristische teksten. In sommige gevallen werd het gebruikt om vrouwen te bespotten of om in erotische contexten dubbelzinnigheden te creƫren.
5. Het kwam voor in Amsterdamse straattaal
In de 18e en 19e eeuw maakte wappergat deel uit van de Amsterdamse volkstaal. Net als veel andere kleurrijke woorden uit de Jordaan en andere volksbuurten, verdween het na verloop van tijd uit het dagelijks taalgebruik.
6. Het had soms een speelse betekenis
Hoewel het woord vaak een negatieve of provocerende bijklank had, werd het in sommige contexten ook op een luchtige manier gebruikt. Het kon bijvoorbeeld verwijzen naar iemand die graag danste of overdreven bewoog.
7. Het verdween langzaam uit de taal
In de 20e eeuw raakte wappergat steeds minder in gebruik. Net als veel andere oude scheldwoorden en volksuitdrukkingen verdween het uit het alledaagse spraakgebruik en bleef het vooral bewaard in historische woordenboeken en literatuur.
8. Het wordt soms nog in dialecten gebruikt
Hoewel wappergat niet meer tot de standaardtaal behoort, duikt het af en toe nog op in dialecten of bij oudere generaties die de term van vroeger kennen. In sommige streken in Nederland wordt het nog sporadisch gebruikt in grappen of uitdrukkingen.
9. Het past in de traditie van kleurrijke Nederlandse woorden
De Nederlandse taal heeft een lange traditie van speelse en kleurrijke woorden. Woorden zoals wappergat laten zien hoe taal door de eeuwen heen gebruikt werd om bepaalde mensen of gedragingen te omschrijven, vaak op humoristische of provocerende wijze.
10. Het blijft een uniek stukje taalerfgoed
Hoewel wappergat vandaag de dag weinig meer wordt gebruikt, is het een fascinerend voorbeeld van hoe de Nederlandse taal evolueert. Oude woorden verdwijnen en maken plaats voor nieuwe termen, maar ze blijven een interessant onderdeel van onze taalkundige geschiedenis.