Of je ‘m nu in plakjes op je boterham legt, in de salade hakt of gewoon uit het vuistje eet – de komkommer is niet weg te denken uit onze keuken. Maar wist je dat deze alledaagse groente een rijke geschiedenis heeft, technisch gezien een vrucht is, en zelfs een eigen geurstof bezit?
In dit artikel ontdek je 10 sappige weetjes over de komkommer die je kijk op deze groene klassieker voorgoed kunnen veranderen.
1. Komkommers bestaan voor 95% uit water
Geen groente is zo dorstlessend als de komkommer. Met een watergehalte van maar liefst 95% is het een van de meest hydraterende voedingsmiddelen ter wereld. Niet voor niets wordt komkommer vaak gebruikt in salades, smoothies én huidverzorging. Een schijfje op je ogen? Daar zit dus vooral verfrissend water in.
2. Ze komen oorspronkelijk uit India
De komkommer is geen moderne vondst: deze plant werd al meer dan 3000 jaar geleden gecultiveerd in India. Van daaruit verspreidde hij zich via het Midden-Oosten naar Europa. De oude Grieken en Romeinen waardeerden de komkommer al om zijn verkoelende eigenschappen.
3. Technisch gezien is het een vrucht
Hoewel we komkommers als groenten beschouwen, zijn ze botanisch gezien vruchten. Ze groeien namelijk uit de bloem van de plant en bevatten zaadjes – net als tomaten en paprika’s. Toch zul je ze in de supermarkt gewoon tussen de groente aantreffen.
4. Komkommers groeien aan rankende planten
De komkommerplant is een zogenaamde klimplant, die met lange, dunne ranken omhoog klimt of over de grond kruipt. In kassen worden de planten vaak verticaal geleid langs touwen of netten om ruimte te besparen en de groei te bevorderen.
5. Er zijn ook mini- en citroenkomkommers
Naast de klassieke lange, groene variant bestaan er ook andere soorten. Zo zijn er mini-komkommers van slechts enkele centimeters lang, ideaal als snack.
Ook bijzonder is de citroenkomkommer: een gele, ronde soort met een frisse, bijna citrusachtige smaak.
6. Komkommers kunnen bitter smaken
Soms proef je een bittere komkommer – dat komt door de aanwezigheid van cucurbitacine, een natuurlijke stof die de plant aanmaakt als afweermechanisme.
Vooral komkommers die te lang in de zon liggen of onder stress groeien, kunnen deze stof bevatten. In de supermarkt zijn bittere exemplaren zeldzaam, omdat gecultiveerde rassen hierop geselecteerd zijn.
7. In sommige landen worden ze gekookt of gebakken
Hoewel we in Nederland komkommers vooral rauw eten, worden ze in andere delen van de wereld regelmatig verhit. In India worden komkommers bijvoorbeeld verwerkt in curry’s. In China worden ze soms gebakken met knoflook en sesamolie, wat een totaal andere smaakbeleving geeft.
8. Komkommers waren ooit een luxeproduct
In de 17e en 18e eeuw waren komkommers in Europa een exclusieve groente. Ze moesten namelijk in warme kassen worden gekweekt, wat veel geld en moeite kostte. Alleen de elite kon zich verse komkommers permitteren – een symbool van rijkdom en verfijning.
9. De uitdrukking ‘komkommertijd’ komt van deze groente
In de journalistiek verwijst ‘komkommertijd’ naar de rustige zomermaanden waarin weinig nieuws is. De term stamt uit de 18e eeuw, toen winkeliers klaagden dat er in de zomer weinig klanten waren – behalve voor komkommers. Inmiddels is het een algemeen begrip geworden voor nieuwsarme periodes.
10. Komkommers hebben een eigen geurstof
De typische frisse geur van een opengesneden komkommer komt van de stof (E,Z)-2,6-nonadienal. Deze verbinding is zo kenmerkend, dat hij zelfs in parfums en verzorgingsproducten gebruikt wordt om een schone, groene geur op te roepen. Zo neem je soms onbewust de geur van komkommer waar – zelfs zonder een salade in de buurt.