De term lichtekooi is een historisch Nederlands woord dat in vroegere tijden werd gebruikt als aanduiding voor een vrouw van lichte zeden, oftewel een prostituee. De exacte herkomst van de term is onzeker, maar er zijn meerdere interessante theorieën over. Hier zijn vijf fascinerende weetjes over het woord lichtekooi en de achtergrond ervan.

1. De herkomst van het woord is onzeker

De oorsprong van lichtekooi is niet eenduidig vast te stellen. Er zijn verschillende taalkundige verklaringen, waarvan sommige verwijzen naar de scheepvaart. Dit zou logisch zijn, aangezien prostitutie vroeger vooral floreerde in havensteden. Toch blijft de exacte herkomst een punt van discussie.

2. Het kan een zeemansterm zijn

Een populaire theorie is dat lichtekooi oorspronkelijk een term uit de scheepvaart was. In deze interpretatie zou “kooi” verwijzen naar een bed aan boord van een schip. Lichte zou dan niet “gewichtloos” betekenen, maar eerder “gemakkelijk”, zoals in de uitdrukking: “Dat zullen we niet licht vergeten.” Een lichtekooi zou dan een vrouw zijn die makkelijk het bed deelt.

3. Er is een alternatieve verklaring met Franse invloed

Een andere mogelijke verklaring is dat kooi een verbastering is van het Franse “cul” (vulgair voor achterwerk). In deze theorie zou lichte verwijzen naar de beweging van het lichaam: een vrouw die haar achterwerk “licht” oftewel heft of schudt. Dit idee sluit aan bij de manier waarop volksetymologie soms woorden aanpast aan meer bekende klanken.

4. Lichtekooi werd gebruikt in literatuur

De term lichtekooi is niet alleen in de volksmond gebruikt, maar ook in literatuur en toneelstukken. Zo werd het Franse toneelstuk La Putain respectueuse (1946) van Jean-Paul Sartre in het Nederlands vertaald als De eerbiedige lichtekooi. Daarnaast werd de historische roman Slammerkin van Emma Donoghue, over een achttiende-eeuwse prostituee, in het Nederlands uitgebracht onder de titel Lichtekooi.

5. De betekenis van het woord is door de tijd veranderd

Hoewel lichtekooi ooit een gangbare term was, is het tegenwoordig grotendeels verdwenen uit het taalgebruik. Waar het vroeger een vrij gangbaar woord was voor een prostituee, wordt het nu vooral in historische contexten gebruikt. Door de veranderende opvattingen over seksualiteit en genderrollen zijn veel termen uit het verleden, waaronder lichtekooi, langzaam in onbruik geraakt.

De term lichtekooi is een mooi voorbeeld van hoe taal door de eeuwen heen evolueert. Hoewel de exacte herkomst onzeker blijft, is duidelijk dat het woord verweven is met de maritieme geschiedenis en culturele opvattingen over seksualiteit. Tegenwoordig is het woord vrijwel verdwenen uit de dagelijkse taal, maar het blijft een interessant stukje Nederlands taalerfgoed.

© 2025 by groei.media kvk: 30256107