Het Terracottaleger is een van de meest spectaculaire archeologische vondsten ter wereld: duizenden levensgrote kleisoldaten, paarden en wagens, begraven om de eerste keizer van China in het hiernamaals te bewaken. Deze stille wachters bieden een ongekend inkijkje in de militaire macht en de obsessie met onsterfelijkheid van keizer Qin Shi Huang.
1. Bewakers voor de eerste keizer van China
Het leger werd gemaakt in opdracht van Qin Shi Huang (259-210 v.Chr.), de koning van de staat Qin die de andere Strijdende Staten veroverde en China verenigde onder één keizerrijk in 221 v.Chr. Hij werd de eerste keizer van de Qin-dynastie.
Qin Shi Huang was geobsedeerd door onsterfelijkheid en liet een gigantisch mausoleumcomplex bouwen nabij de huidige stad Xi’an. Het terracottaleger vormde slechts een deel van dit complex, bedoeld om hem te beschermen en te dienen in het hiernamaals.
2. Ontdekt door boeren in 1974
De ontdekking van het leger was puur toeval. In maart 1974 waren lokale boeren een put aan het graven op zoek naar water toen ze stuitten op fragmenten van terracottafiguren.
Archeologen werden erbij gehaald en begonnen met opgravingen, die al snel de enorme omvang en het belang van de vondst onthulden. De ontdekking wordt beschouwd als een van de belangrijkste archeologische vondsten van de 20e eeuw.
3. Duizenden unieke soldaten
Tot nu toe zijn er drie grote kuilen (pits) met terracottasoldaten opgegraven, en een vierde, lege kuil. Naar schatting bevatten deze kuilen meer dan 8.000 soldaten, 130 strijdwagens met 520 paarden, en 150 cavaleriepaarden.
Opmerkelijk is dat elke soldaat unieke gezichtskenmerken, haarstijlen, kleding en uitdrukkingen lijkt te hebben. Hoewel de lichamen gestandaardiseerd waren en in mallen werden gemaakt, werden de hoofden en details individueel afgewerkt, wat suggereert dat ze mogelijk gebaseerd waren op echte soldaten uit het leger van Qin.
4. Levensgroot en realistisch
De terracottasoldaten zijn levensgroot, gemiddeld ongeveer 1,80 meter hoog (iets groter dan de gemiddelde Qin-soldaat waarschijnlijk was), waarbij generaals zelfs nog groter zijn. Ze zijn zeer gedetailleerd en realistisch vormgegeven.
De figuren zijn opgesteld in militaire formatie, met verschillende rangen en functies herkenbaar aan hun uniformen, hoofdtooien en wapenrusting. Er zijn infanteristen, boogschutters (knielend en staand), cavaleristen en generaals.
5. Oorspronkelijk felgekleurd
Hoewel de soldaten er nu aardsgrijs uitzien, waren ze oorspronkelijk beschilderd in felle, levendige kleuren zoals rood, groen, blauw, paars en wit. Het pigment werd aangebracht op een laklaag die op het gebakken terracotta werd gesmeerd.
Helaas bladdert deze laklaag met de verf snel af wanneer de figuren worden blootgesteld aan de lucht na eeuwenlang begraven te zijn geweest. Archeologen werken aan technieken om de kleuren beter te conserveren, maar veel van de oorspronkelijke pracht is verloren gegaan.
6. Echte wapens (nu grotendeels verdwenen)
De terracottasoldaten waren oorspronkelijk bewapend met echte wapens, zoals speren, zwaarden, kruisbogen en pijlen. Deze wapens waren gemaakt van brons en soms voorzien van een chroomlaagje tegen corrosie, een opmerkelijk geavanceerde techniek voor die tijd.
Veel van deze wapens zijn in de loop der tijd vergaan of werden kort na de val van de Qin-dynastie mogelijk geroofd tijdens opstanden, maar archeologen hebben nog steeds tienduizenden bronzen pijlpunten en resten van andere wapens gevonden.
7. Massaproductie met mallen
De enorme omvang van het leger suggereert een vorm van massaproductie. Archeologen geloven dat verschillende lichaamsdelen (hoofden, armen, benen, torso’s) in aparte mallen werden gemaakt door verschillende werkplaatsen.
Deze onderdelen werden vervolgens geassembleerd, waarna de details (gezichtskenmerken, haar, uniformdetails) met de hand werden aangebracht en geïndividualiseerd voordat de figuren werden gebakken in ovens en beschilderd. Op veel figuren zijn stempels of inscripties gevonden die mogelijk de namen van de meester-ambachtslieden of werkplaatsen aangeven.
8. Onderdeel van een gigantisch mausoleumcomplex
Het terracottaleger is slechts een klein onderdeel van het totale mausoleumcomplex van Qin Shi Huang, dat een gebied van tientallen vierkante kilometers beslaat. Het centrum van het complex is de nog ongeopende grafheuvel waaronder de keizer zelf begraven ligt.
Historische teksten (van Sima Qian) beschrijven de grafkamer als een replica van het keizerrijk, compleet met paleizen, rivieren van kwik en een plafond vol hemellichamen. Andere vondsten in het complex zijn onder meer bronzen strijdwagens, graven van ambtenaren en arbeiders, en zelfs een ‘ondergrondse dierentuin’ met dierenskeletten.
9. De grafheuvel blijft ongeopend
Ondanks de enorme archeologische activiteit rondom het terracottaleger, is de centrale grafheuvel van keizer Qin Shi Huang zelf nog steeds niet geopend. De Chinese autoriteiten zijn terughoudend vanwege verschillende redenen:
- Respect voor de keizer: Het openen van het graf wordt gezien als respectloos.
- Conserveringsuitdagingen: Men vreest dat blootstelling aan de lucht de inhoud van de grafkamer (inclusief mogelijke zijden stoffen, manuscripten en de beschreven kwikrivieren) onherstelbaar zou beschadigen, net als gebeurde met de verf op de terracottasoldaten.
- Technische beperkingen: Men wacht mogelijk op geavanceerdere archeologische technieken die het mogelijk maken om de tombe te onderzoeken en te conserveren zonder deze volledig te openen of te beschadigen.
- Mogelijke gevaren: De historische beschrijvingen van kwikrivieren leiden tot zorgen over giftige dampen.
Het blijft een van de grootste mysteries en potentiële schatkamers van de archeologie.
Het Terracottaleger is een adembenemend monument dat getuigt van de immense macht, de organisatorische capaciteiten en de hiernamaalsvisie van de eerste keizer van China. Deze duizenden stille krijgers, elk met een eigen gezicht, bewaken al meer dan twee millennia het graf van hun heerser en bieden ons een unieke blik op het militaire en artistieke vernuft van de Qin-dynastie. Hun ontdekking heeft onze kennis van het oude China fundamenteel veranderd.