Siamese tweelingen roepen vaak verwondering, vragen en soms ongemak op. Hoe leven mensen met een gedeeld lichaam? Hoe ontstaan ze? En wat kan de moderne geneeskunde betekenen voor hen? Hier zijn 10 bijzondere weetjes over Siamese tweelingen die je blik op dit zeldzame fenomeen zullen verbreden.
1. De naam “Siamese tweelingen” komt van een beroemd duo
De term “Siamese tweelingen” ontstond in de 19e eeuw en verwijst naarhet geboorteland van Chang en Eng Bunker, een beroemd tweelingpaar uit Siam (het huidige Thailand). Ze waren met elkaar verbonden ter hoogte van de borstkas en reisden later door Amerika als ‘attractie’.
Hun levensverhaal was tragisch én indrukwekkend: ze trouwden, kregen samen 21 kinderen en leefden tot hun 63ste.
2. Het ontstaat vroeg in de zwangerschap
Siamese tweelingen ontstaan als een eeneiige tweeling zich niet volledig splitst tijdens de vroege celdeling, meestal tussen dag 13 en 15 na bevruchting. Normale eeneiige tweelingen splitsen zich eerder, waardoor twee aparte embryo’s ontstaan.
Bij een incomplete deling blijven bepaalde lichaamsdelen of organen fysiek verbonden. Het is dus geen genetisch defect, maar een zeldzame variant van natuurlijke embryonale ontwikkeling.
3. Het komt extreem zelden voor
Siamese tweelingen komen voor bij ongeveer 1 op de 50.000 tot 200.000 geboortes wereldwijd. De overgrote meerderheid sterft in de baarmoeder of kort na de geboorte. Slechts een klein percentage overleeft langer dan enkele dagen of weken. Volgens schattingen komt slechts één op de 200.000 levendgeborenen als Siamese tweeling ter wereld.
4. Er zijn verschillende vormen van verbinding
Niet alle Siamese tweelingen zijn hetzelfde verbonden. Artsen onderscheiden meerdere typen, waaronder:
- Thoracopagus – verbonden bij de borst (meest voorkomend)
- Omphalopagus – verbonden bij de buik
- Craniopagus – verbonden bij het hoofd of de schedel
- Ischiopagus – verbonden bij het bekken
- Parapagus– zijdelings verbonden met een gedeeld onderlichaam
De ernst en complexiteit van de verbinding bepaalt of en hoe scheiding mogelijk is.
5. Chirurgische scheiding is soms mogelijk
Of tweelingen chirurgisch gescheiden kunnen worden, hangt af van de aard van hun verbinding. Belangrijke factoren zijn:
- Delen ze een hart? (meestal onscheidbaar)
- Hoeveel organen zijn er dubbel?
- Heeft elk kind zijn eigen bloedcirculatie?
Sommige operaties duren tientallen uren en vereisen maanden voorbereiding. In andere gevallen is scheiding levensgevaarlijk of ethisch niet wenselijk, vooral als het risico bestaat dat één of beide kinderen overlijden.
6. Sommige Siamese tweelingen leiden een verrassend normaal leven
Hoewel het voor velen moeilijk voorstelbaar is, zijn er tweelingen die ondanks hun fysieke verbinding een zelfstandig, productief leven leiden. Denk aan Abigail en Brittany Hensel, twee Amerikaanse zussen die één lichaam delen, maar elk hun eigen hoofd, hart en hersenen hebben. Ze haalden hun rijbewijs, werkten als lerares en gaven zelfs interviews over hun unieke situatie. Ze vormen een levend bewijs dat anders niet altijd beperkend hoeft te zijn.
7. Communicatie en samenwerking zijn essentieel
Bij Siamese tweelingen is samenwerking letterlijk een levensvoorwaarde. Tweelingen die bijvoorbeeld een gedeeld onderlichaam hebben, moeten afstemmen bij elke beweging: lopen, fietsen, traplopen, zelfs ademhalen of eten. Omdat elk individu een eigen bewustzijn heeft, vereist het dagelijks leven continue communicatie, onderlinge afstemming en wederzijds respect – iets wat ze vanaf de geboorte leren.
8. Hun juridisch en sociaal statuut kan complex zijn
Siamese tweelingen zijn juridisch aparte personen, ook als ze een lichaam delen. Maar in de praktijk levert dit unieke dilemma’s op. Hoe geef je paspoorten uit? Mogen ze afzonderlijk stemmen? Wat gebeurt er als één van beiden crimineel wordt, of overlijdt? Dit zijn vragen waarvoor wetgeving vaak niet is toegerust. In sommige landen zijn rechters gedwongen tot creatieve interpretaties van het recht om recht te doen aan hun situatie.
9. Ouders staan voor onmogelijke keuzes
Voor ouders van Siamese tweelingen begint het proces vaak al tijdens de zwangerschap, als blijkt dat er sprake is van een verbinding. Artsen kunnen steeds beter inschatten of levensvatbaarheid en scheiding mogelijk zijn, maar de beslissing om wel of niet te laten opereren is enorm complex. Soms betekent scheiding dat één kind moet sterven opdat het andere kan overleven. Ouders worden dan geconfronteerd met ethische vragen waar geen goed of fout antwoord op bestaat.