Oorwurmen zijn kleine, opvallende insecten die vaak een slechte reputatie hebben vanwege hun unieke uiterlijk en de mythe dat ze in mensenoren kruipen. In werkelijkheid zijn deze insecten fascinerend en spelen ze een belangrijke rol in het ecosysteem. Hier zijn negen interessante weetjes over oorwormen.
Oorwurmen kruipen niet in oren
Ondanks hun naam kruipen oorwurmen niet in de oren van mensen. De mythe dat ze dit doen, is onjuist en stamt uit oude volksverhalen. De naam “oorwurm” komt waarschijnlijk van het oud-Engelse woord “ēarwicga“, wat “oorinsect” betekent, maar dit heeft weinig te maken met hun gedrag.
Ze hebben een tangvormig achterlijf
Een van de opvallendste kenmerken van de oorworm is de tangachtige structuur aan het uiteinde van hun achterlijf. Deze “cerci” worden gebruikt voor verdediging en voor het vasthouden van prooien. Ze kunnen er ook mee imponeren tijdens gevechten met andere oorwurmen.
Oorwurmen zijn omnivoren
Oorwurmen zijn omnivoren, wat betekent dat ze een gevarieerd dieet hebben. Ze voeden zich met planten, rottend organisch materiaal en kleine insecten. In tuinen kunnen ze zowel nuttig zijn door het eten van schadelijke insecten als schadelijk door het knabbelen aan planten en bloemen.
Ze geven om hun jongen
Oorwurmen vertonen moederlijke zorg, wat zeldzaam is in het insectenrijk. Het vrouwtje bewaakt haar eieren en jonge larven, die enkele weken afhankelijk zijn van haar zorg. Ze houdt de eieren schoon en beschermd tegen schimmels en roofdieren, en ze voedt haar jongen totdat ze zelfstandig zijn.
Oorwurmen hebben vleugels, maar vliegen zelden
Hoewel oorwurmen vleugels hebben, vliegen ze niet vaak. Hun vleugels zijn onderontwikkeld en ingewikkeld opgevouwen onder hun korte dekschilden. Ze gebruiken hun vleugels vooral om zichzelf in evenwicht te houden of te verplaatsen over korte afstanden, maar het zijn voornamelijk bodembewoners.
Ze zijn nachtdieren
Oorwurmen zijn nachtactieve insecten en komen vooral ’s nachts tevoorschijn om voedsel te zoeken. Overdag verbergen ze zich op donkere, vochtige plekken zoals onder stenen, bladeren of boomschors. Dit gedrag helpt hen om uitdroging te voorkomen en te ontsnappen aan roofdieren.
Oorwurmen kunnen een onaangename geur afscheiden
Ter verdediging kunnen oorwurmen een vieze geur afscheiden om predatoren af te schrikken. Dit geurige verdedigingsmechanisme komt van klieren in hun achterlijf en helpt hen om zich te beschermen tegen vijanden zoals vogels en hagedissen.
Ze zijn goed voor het ecosysteem
Ondanks hun negatieve reputatie zijn oorwurmen eigenlijk nuttige insecten in de natuur. Ze helpen bij het afbreken van organisch materiaal en dragen bij aan het reinigen van hun omgeving door zich te voeden met dode planten en dieren. Ze houden ook populaties van schadelijke insecten in toom door deze te eten.
Er zijn wereldwijd meer dan 2.000 soorten oorwurmen
Oorwurmen behoren tot de orde Dermaptera, en er zijn meer dan 2.000 verschillende soorten wereldwijd. Ze komen voor op elk continent behalve Antarctica, en ze hebben zich aangepast aan verschillende omgevingen, van tropische regenwouden tot gematigde streken.