Hagel is een vorm van neerslag die uit harde, ronde ijsklompjes bestaat. Hoewel hagel vaak geassocieerd wordt met koude weersomstandigheden, ontstaat het eigenlijk tijdens sterke onweersbuien in warme seizoenen. Hagelbuien kunnen variëren van milde hagelstenen tot enorme ijsballen die aanzienlijke schade kunnen veroorzaken.
1. Hagel ontstaat in onweersbuien
Hoewel hagel vaak met kou geassocieerd wordt, ontstaat het eigenlijk tijdens onweersbuien, wanneer sterke opstijgende luchtstromen vocht omhoog de atmosfeer in trekken. Dit vocht bevriest op grote hoogte, waar de temperatuur veel kouder is, en vormt ijsklompjes.
2. Hagelstenen groeien in lagen
Hagelstenen ontstaan door herhaaldelijk op en neer te worden geworpen door sterke luchtstromen in een onweersbui. Elke keer dat een hagelsteen naar de bovenkant van de wolk wordt geblazen, voegt hij een nieuwe laag ijs toe. Hoe langer een hagelsteen in de lucht blijft, hoe groter hij kan worden.
3. Hagelstenen kunnen heel groot worden
Hagelstenen kunnen variëren van de grootte van een erwt tot de grootte van een grapefruit. De grootste geregistreerde hagelsteen in de Verenigde Staten viel in Vivian, South Dakota, in 2010. Deze hagelsteen had een omtrek van 47,3 centimeter en woog bijna 900 gram!
4. Hagelbuien komen vaker voor in warme maanden
Hoewel hagel van ijs is gemaakt, komen hagelbuien het meest voor in de lente en zomer, wanneer er sterke onweersbuien optreden. Dit komt doordat hagel ontstaat in krachtige onweerscellen, waar warme lucht snel stijgt en grote ijsklompjes kan vormen.
5. Hagel kan schade aan gewassen en eigendommen veroorzaken
Hagel is een van de weinige vormen van neerslag die aanzienlijke schade kan aanrichten. Landbouwgewassen kunnen volledig worden vernietigd door grote hagelstenen, en hagel kan ook auto’s, huizen en daken beschadigen. Grote hagelstenen kunnen zelfs autoruiten inslaan en deuken in auto’s slaan.
6. Hagel komt het vaakst voor in de Verenigde Staten en China
De meeste ernstige hagelbuien vinden plaats in de Verenigde Staten en China, vooral in de regio’s waar hevige onweersbuien vaak voorkomen. De regio in de VS die bekendstaat als Tornado Alley, heeft niet alleen veel tornado’s, maar ook vaak hagelbuien.
7. Hagel kan dodelijk zijn
Hoewel het zeldzaam is, zijn er gevallen bekend van dodelijke hagelbuien. In 1986 viel een van de dodelijkste hagelbuien in Bangladesh, waarbij hagelstenen ter grootte van grapefruits vielen en meer dan 90 mensen het leven kostten. Grote hagelstenen kunnen ernstig letsel veroorzaken wanneer ze mensen of dieren raken.
8. Hagel is niet hetzelfde als ijsregen
Hoewel ze allebei uit ijs bestaan, is hagel niet hetzelfde als ijsregen. IJsregen bestaat uit bevroren regendruppels die onderweg naar de grond niet van grootte veranderen. Hagel daarentegen vormt zich in onweersbuien en kan in de lucht steeds groter worden.
9. Hagel ontstaat alleen in convectieve stormen
Hagelvorming kan alleen plaatsvinden in krachtige, convectieve stormen met sterke opwaartse luchtstromen. Dit betekent dat hagel niet kan ontstaan in gewone regen- of sneeuwbuien, maar alleen in stormen met intense opwaartse bewegingen, zoals supercellen of krachtige onweersbuien.
10. Hagel kan leiden tot wateroverlast
Hagelstenen kunnen na een intense hagelbui snel smelten, vooral als ze vallen in een warmere omgeving. Als de smeltende hagel gepaard gaat met zware regenval, kan dit leiden tot wateroverlast en overstromingen in stedelijke gebieden.
11. Hagel komt zelden voor in tropische klimaten
Omdat hagel zich vormt in krachtige onweersbuien met koude lucht, komt het zelden voor in tropische klimaten waar de temperaturen veel warmer zijn, zelfs op grote hoogte. De meeste tropische stormen produceren regen in plaats van hagel.
12. Er zijn hagelkanonnen uitgevonden om schade te voorkomen
In de vroege 20e eeuw werden in Europa speciale hagelkanon ontwikkeld die wolken moesten “schieten” om hagelvorming te voorkomen. Deze geweren maakten gebruik van luide knallen in de hoop de opwaartse luchtstromen in onweersbuien te verstoren. Hoewel het idee populair was, was er weinig bewijs dat het effectief werkte.