De menselijke maag is een belangrijk orgaan dat werkt als een van de belangrijkste stations in het spijsverteringsproces. Het breekt voedsel af, helpt bij de opname van voedingsstoffen en speelt een rol in de afweer tegen ziekteverwekkers.
1. De maag heeft een opmerkelijk rekvermogen
De menselijke maag kan zich uitzetten om grote hoeveelheden voedsel te bevatten. In rust kan de maag ongeveer 50 milliliter bevatten, maar na een maaltijd kan dit oplopen tot 1 liter of meer. In uitzonderlijke gevallen kan de maag zich zelfs tot 4 liter uitzetten om grote hoeveelheden voedsel of vloeistoffen te verwerken.
2. Maagzuur is extreem sterk
De maag produceert maagzuur, dat voornamelijk uit zoutzuur (HCl) bestaat. Dit zuur is extreem krachtig en heeft een pH-waarde tussen 1,5 en 3,5, wat vergelijkbaar is met de sterkte van batterijen of zwavelzuur. Dit maagzuur is sterk genoeg om bacteriën en andere ziekteverwekkers te doden en helpt ook bij het afbreken van voedseldeeltjes.
3. De maagwand beschermt zichzelf tegen zuur
Ondanks de agressieve aard van maagzuur, wordt de maag zelf beschermd door een laag slijm die de maagwand bekleedt. Deze slijmlaag voorkomt dat het zuur de maagwand beschadigt en beschermt tegen de vorming van maagzweren. Als deze beschermlaag beschadigd raakt, kan dat leiden tot problemen zoals gastritis of een maagzweer.
4. De maag breekt voedsel zowel mechanisch als chemisch af
De maag verteert voedsel op twee manieren: mechanisch en chemisch. Mechanisch gezien mengt de maag het voedsel door krachtige samentrekkingen van de spieren in de maagwand, waardoor het voedsel wordt fijngehakt en vermengd met maagzuur. Chemisch gezien helpt het maagzuur, samen met enzymen zoals pepsine, bij het afbreken van eiwitten en andere macronutriënten in kleinere moleculen.
5. De maag speelt een sleutelrol bij de opname van vitamine B12
Een van de belangrijke functies van de maag is het aanmaken van een stof genaamd intrinsieke factor, die essentieel is voor de opname van vitamine B12. Vitamine B12 is cruciaal voor de aanmaak van rode bloedcellen en het functioneren van het zenuwstelsel. Een tekort aan intrinsieke factor kan leiden tot pernicieuze anemie, een ernstige vorm van bloedarmoede.
6. De maag heeft verschillende lagen van spierweefsel
De maag heeft drie lagen van spierweefsel die in verschillende richtingen lopen. Deze unieke structuur zorgt ervoor dat de maag in staat is om op complexe manieren samen te trekken en te ontspannen, waardoor voedsel effectief wordt gemengd en verder wordt afgebroken. Dit proces wordt peristaltiek genoemd en helpt het voedsel naar de dunne darm te transporteren.
7. Je maag ‘rommelt’ wanneer je honger hebt
Het bekende geluid van een rommelende maag wordt veroorzaakt door de samentrekkingen van de maag en de darmen tijdens het verhongeringsproces. Deze samentrekkingen, genaamd borborygmi, komen voor als de maag leeg is en lucht door de spijsverteringskanalen beweegt. Dit is een signaal van het lichaam dat het tijd is om te eten.
8. De maag is niet verantwoordelijk voor de meeste voedingsstofopname
Hoewel de maag een cruciale rol speelt bij de vertering van voedsel, vindt de meeste opname van voedingsstoffen plaats in de dunne darm, niet in de maag. De belangrijkste taak van de maag is het afbreken van voedsel en het doorsturen naar de dunne darm, waar de daadwerkelijke absorptie van voedingsstoffen zoals vetten, eiwitten, koolhydraten en vitamines plaatsvindt.
9. De maag produceert hormonen om de eetlust te reguleren
De maag produceert het hormoon ghreline, ook wel het ‘hongerhormoon’ genoemd, dat een belangrijke rol speelt in het reguleren van je eetlust. Wanneer de maag leeg is, stijgt het ghrelineniveau, wat je hersenen het signaal geeft dat je honger hebt en moet eten. Nadat je hebt gegeten, daalt het ghrelineniveau, waardoor het hongergevoel afneemt.
10. De maag heeft zuur nodig voor de vertering van eiwitten
Eiwitten zijn een essentieel onderdeel van je dieet, en de maag speelt een cruciale rol bij hun vertering. Het maagzuur activeert het enzym pepsine, dat eiwitten afbreekt in kleinere aminozuren. Deze aminozuren kunnen vervolgens door de dunne darm worden opgenomen en gebruikt voor allerlei lichaamsfuncties, zoals het opbouwen van spieren en het herstellen van weefsels.
11. Stress kan de maag beïnvloeden
De maag is nauw verbonden met het zenuwstelsel, wat betekent dat stress en emotionele problemen invloed kunnen hebben op de werking van je maag. Dit kan leiden tot problemen zoals maagpijn, zuurbranden, of zelfs het ontstaan van maagzweren. De maag wordt vaak aangeduid als het “tweede brein” vanwege de hoeveelheid zenuwcellen die het bevat en de nauwe connectie met de hersenen.
12. Je maag vernieuwt zichzelf elke paar dagen
De binnenste laag van je maag, het slijmvlies, vernieuwt zichzelf elke twee tot drie dagen. Dit is een belangrijk mechanisme om te voorkomen dat het maagzuur schade aanricht aan het eigen weefsel van de maag. Als dit vernieuwingsproces wordt verstoord, bijvoorbeeld door medicijnen zoals NSAID’s (ontstekingsremmers) of overmatig alcoholgebruik, kan dit leiden tot schade aan de maagwand en zweren.