De alpaca is een dier dat de afgelopen jaren steeds meer aandacht heeft gekregen, en niet zonder reden. Met hun schattige uiterlijk, zachte vacht en vriendelijke karakter hebben ze menig hart veroverd. Maar wist je dat er veel meer te ontdekken valt over deze bijzondere wezens? Hieronder presenteren we 15 verrassende weetjes over de alpaca die je waarschijnlijk nog niet kende.
1. Oorsprong uit Zuid-Amerika
Alpaca’s zijn inheems in de hooglanden van Zuid-Amerika, met name in Peru, Bolivia en Chili. Ze leven op hoogtes variërend van 3.500 tot 5.000 meter, waar de lucht ijl is en de temperaturen extreem kunnen zijn. De Inheemse bevolking heeft alpaca’s al meer dan 6.000 jaar gedomesticeerd, voornamelijk voor hun waardevolle wol en als onderdeel van hun cultuur en tradities.
2. Familie van de kameelachtigen
Ze behoren tot de familie Camelidae, dezelfde familie als kamelen, lama’s, vicuña’s en guanaco’s. Hoewel ze op lama’s lijken, zijn alpaca’s kleiner en hebben ze een fijner postuur. De vier Zuid-Amerikaanse kameelachtigen zijn nauw verwant maar hebben elk hun eigen unieke kenmerken en leefgebieden.
3. Twee verschillende rassen
Er zijn twee erkende rassen alpaca’s: de Huacaya en de Suri. De Huacaya is het meest voorkomende ras, herkenbaar aan zijn pluizige, krullende vacht die lijkt op die van een teddybeer. De Suri daarentegen heeft een lange, zijdeachtige vacht die in strakke lokken langs het lichaam hangt. Dit verschil in vachtstructuur resulteert in verschillende soorten wol, elk met hun eigen toepassingen in de textielindustrie.
4. Hoogwaardige wol
De vacht van een alpaca is zeer gewild vanwege zijn uitzonderlijke zachtheid, warmte en hypoallergene eigenschappen. Alpaca-wol is vrij van lanoline, waardoor het geschikt is voor mensen met een wolallergie. Het is ook sterker en duurzamer dan schapenwol. De vezels zijn hol, wat zorgt voor uitstekende isolatie, zowel tegen kou als hitte. Hierdoor is kleding gemaakt van alpaca-wol comfortabel in verschillende klimaten.
5. Communicatie door te neuriën
Alpaca’s communiceren met elkaar door middel van een zacht neurien, een geluid dat lijkt op een zoemend geluid. Dit neurien wordt gebruikt om contact te houden met de kudde, om hun jongen gerust te stellen en om hun emoties te uiten. Naast neurien maken ze ook andere geluiden, zoals een alarmroep bij gevaar, wat klinkt als een hoge blaf.
6. Levensduur
Een gezonde alpaca kan gemiddeld tussen de 15 en 20 jaar oud worden, hoewel sommige individuen de leeftijd van 25 jaar kunnen bereiken. Deze lange levensduur maakt ze tot een langdurige investering voor fokkers en liefhebbers. Goede verzorging, voeding en veterinaire zorg zijn essentieel om ze gezond en gelukkig te houden.
7. Sociale dieren
Alpaca’s zijn uitgesproken kuddedieren die sterk hechten aan hun soortgenoten. Ze vertonen complex sociaal gedrag en hebben een duidelijke hiërarchie binnen de kudde. Het houden van een enkele alpaca wordt dan ook afgeraden; ze kunnen eenzaam en gestrest raken zonder het gezelschap van andere alpaca’s. Idealiter worden ze gehouden in groepen van minimaal drie om een gezonde sociale dynamiek te bevorderen.
8. Milieuvriendelijke begrazers
Dankzij hun zachte, met kussentjes bedekte voeten veroorzaken alpaca’s minimale schade aan de bodem en vegetatie. In tegenstelling tot dieren met hoeven, zoals schapen en koeien, vertrappen ze de grond niet, wat bodemerosie helpt voorkomen. Bovendien trekken ze gras met hun lippen uit, in plaats van het met wortel en al uit de grond te rukken. Dit betekent dat de vegetatie sneller kan herstellen, wat bijdraagt aan een duurzaam landbeheer.
9. Gemeenschappelijke mestplaats
Alpaca’s zijn bijzonder netjes in hun toiletgewoonten; ze gebruiken vaak een of enkele vaste plekken in hun leefgebied om hun behoefte te doen. Deze gemeenschappelijke mestplaatsen maken het eenvoudiger voor verzorgers om de omgeving schoon te houden en vermindert de verspreiding van parasieten. Dit gedrag is uniek onder grazende dieren en wordt zeer gewaardeerd door fokkers.
10. Ze kunnen spugen
Hoewel alpaca’s over het algemeen vriendelijk en zachtaardig zijn, kunnen ze spugen als communicatiemiddel. Spugen wordt meestal gebruikt om rangorde te vestigen binnen de kudde of om te reageren op een bedreiging. Het is een mengsel van speeksel en maaginhoud, en hoewel het geen prettige ervaring is om bespuugd te worden, is het zelden gericht op mensen. Begrip van hun gedrag kan helpen om ongewenste situaties te voorkomen.
11. Lange drachtperiode
De draagtijd van een alpaca is ongeveer 11,5 maanden, wat vrij lang is voor een dier van hun formaat. Vrouwtjes baren meestal één jong per keer, een cria genaamd. Tweelingen zijn zeer zeldzaam en kunnen risico’s met zich meebrengen voor zowel de moeder als de jongen. Cria’s kunnen binnen een paar uur na de geboorte al staan en lopen, en groeien snel dankzij de voedzame melk van hun moeder.
12. Kleurrijke variatie
Alpaca’s komen in een indrukwekkend scala aan natuurlijke kleuren, met meer dan 22 erkende tinten, variërend van zuiver wit tot diepzwart, inclusief verschillende schakeringen van beige, bruin en grijs. Deze natuurlijke kleuren maken het mogelijk om ongeverfde, kleurrijke kleding en textiel te produceren, wat zowel milieuvriendelijk is als aantrekkelijk voor consumenten die op zoek zijn naar duurzame producten.
13. Eenvoudig te trainen
Dankzij hun intelligente en nieuwsgierige aard zijn alpaca’s relatief eenvoudig te trainen. Ze kunnen wennen aan menselijke interactie en leren om aan een halster te lopen, wat het hanteren en verzorgen vergemakkelijkt. Positieve bekrachtiging, geduld en consistentie zijn sleutelwoorden bij het trainen van alpaca’s. Ze worden soms zelfs ingezet voor therapiedoeleinden vanwege hun kalme en vriendelijke karakter.
14. Ze zijn geen lastdieren
In tegenstelling tot hun grotere neven, de lama’s, worden alpaca’s niet gebruikt als lastdieren. Ze zijn kleiner van stuk, met een gewicht variërend van 55 tot 90 kilogram, en hun lichaam is niet geschikt om zware lasten te dragen. Hun belangrijkste bijdrage aan de mens is hun waardevolle wol, hoewel ze ook gewaardeerd worden voor hun mest, die rijk is aan voedingsstoffen en gebruikt kan worden als natuurlijke meststof.
15. Unieke voortanden
Alpaca’s hebben een uniek gebit; ze hebben alleen snijtanden in hun onderkaak en een harde, hoornachtige tandplaat in de bovenkaak. Deze anatomie stelt hen in staat om gras en planten efficiënt af te grazen zonder de wortels te beschadigen. Bovendien groeien hun tanden continu door, wat betekent dat ze door het kauwen op voedsel en vezelrijk materiaal op de juiste lengte worden gehouden.