Siddhartha Gautama, beter bekend als Boeddha, is de grondlegger van het boeddhisme, een van de grote wereldreligies. Zijn leringen over verlichting, het beëindigen van lijden, en de weg naar innerlijke vrede hebben miljoenen mensen over de hele wereld beïnvloed. Hier zijn 20 fascinerende weetjes over zijn leven en de impact van zijn filosofieën.
1. Boeddha werd geboren als prins in een koninklijke familie
Boeddha, geboren als Siddhartha Gautama, kwam uit een koninklijke familie in het oude Kapilavastu (in het huidige Nepal) rond 563 v.Chr. Zijn vader was koning Suddhodana, en zijn moeder, Maya, overleed kort na zijn geboorte. Boeddha werd opgevoed in luxe, ver verwijderd van de moeilijkheden van het dagelijks leven.
2. Zijn naam betekent ‘hij die zijn doel heeft bereikt’
De naam Siddhartha betekent “hij die zijn doel heeft bereikt”. Het werd gekozen vanwege de voorspelling dat Siddhartha een groot spiritueel leider of een machtige koning zou worden. Uiteindelijk vervulde hij de eerste voorspelling en werd hij een spirituele leraar van wereldformaat.
3. Boeddha werd geprofeteerd als spiritueel leider of koning
Volgens een oude legende werd bij de geboorte van Siddhartha voorspeld dat hij óf een groot koning óf een spirituele leider zou worden. Zijn vader wilde dat hij een koning zou worden, en daarom werd Siddhartha beschermd opgevoed, ver weg van het lijden van de wereld, in de hoop dat hij nooit het pad van spiritualiteit zou kiezen.
4. Boeddha verliet zijn paleis op 29-jarige leeftijd
Op de leeftijd van 29 jaar verliet Boeddha het paleis, voor het eerst in zijn leven, en kwam hij in aanraking met de harde realiteit van het lijden. Hij zag een oude man, een zieke man, een dode man en een ascetische monnik. Deze ontmoetingen, bekend als de vier ontmoetingen, deden hem beseffen dat lijden een integraal onderdeel is van het menselijk bestaan.
5. Boeddha verliet zijn luxe leven op zoek naar verlichting
Geraakt door het lijden dat hij in de wereld zag, besloot Boeddha zijn koninklijke leven op te geven en zich toe te leggen op het zoeken naar spirituele verlichting. Hij verliet zijn vrouw en pasgeboren zoon om een leven van armoede en meditatie te leiden. Dit wordt in het boeddhisme aangeduid als de Great Renunciation
6. Hij probeerde ascese voordat hij verlichting bereikte
In zijn zoektocht naar spirituele verlichting probeerde Boeddha aanvankelijk ascese, een extreme vorm van zelfdiscipline en ontbering. Hij at nauwelijks, leefde in de wildernis en stelde zijn lichaam bloot aan zware omstandigheden. Na jaren van zelfkwelling besefte hij echter dat dit niet de juiste weg was naar verlichting.
7. Verlichting onder de Bodhiboom
Volgens de boeddhistische traditie bereikte Boeddha verlichting toen hij mediteerde onder de Bodhiboom in Bodh Gaya (in het huidige India). Na dagen van diepe meditatie bereikte hij Nirvana, een staat van ultieme innerlijke rust en vrijheid van verlangens en het lijden van de wereld.
8. Boeddha predikte de ‘Middenweg’
Nadat hij verlichting had bereikt, leerde Boeddha dat extreme vormen van zelfkwelling of genotzucht niet de weg zijn naar spirituele verlichting. Hij predikte in plaats daarvan de Middenweg, een pad van matiging en evenwicht, dat leidt tot innerlijke rust en uiteindelijk Nirvana.
9. De Vier Edele Waarheden zijn de kern van zijn leer
De Vier Edele Waarheden vormen de kern van Boeddha’s leringen. Ze stellen dat:
- Het leven vol lijden is (Dukkha).
- Lijden ontstaat door verlangens (Samudaya).
- Er is een einde aan het lijden (Nirodha).
- Het pad naar het einde van lijden is het Edele Achtvoudige Pad.
10. Het Edele Achtvoudige Pad leidt naar verlichting
Het Edele Achtvoudige Pad is het pad dat Boeddha voorstelde om verlichting te bereiken. Het bestaat uit acht praktijken: juiste visie, juiste intentie, juiste spraak, juiste actie, juiste levensonderhoud, juiste inspanning, juiste aandacht, en juiste concentratie. Door deze praktijken te volgen, kan men Nirvana bereiken.
11. Boeddha stond open voor volgelingen van alle achtergronden
Een van de revolutionaire aspecten van Boeddha’s leer was dat hij iedereen, ongeacht klasse, kaste of geslacht, uitnodigde om deel te nemen aan zijn gemeenschap en de weg naar verlichting te volgen. Dit stond in schril contrast met de hiërarchische en rituele religies van zijn tijd.
12. Boeddha legde de basis voor een monastieke gemeenschap
Na zijn verlichting verzamelde Boeddha zijn eerste volgelingen en stichtte hij de Sangha, een gemeenschap van monniken en nonnen die de boeddhistische leer volgen. Deze gemeenschap diende als model voor boeddhistische kloosters en werd een belangrijk onderdeel van de verspreiding van zijn leer.
13. Boeddha stierf op 80-jarige leeftijd
Boeddha bereikte de leeftijd van 80 jaar en stierf rond 483 v.Chr. in Kushinagar, India. Zijn dood, ook wel bekend als het Parinirvana, vond plaats nadat hij voedsel had geconsumeerd dat vermoedelijk bedorven was. Zijn volgelingen beschouwen zijn overlijden als het moment waarop hij volledig bevrijd werd van de cyclus van wedergeboorte en lijden.
14. Zijn volgelingen verspreidden het boeddhisme over Azië
Na Boeddha’s dood verspreidden zijn volgelingen zijn leringen door heel Azië. Het boeddhisme bereikte snel landen zoals Sri Lanka, China, Japan, Tibet, en Zuidoost-Azië, waar het diepe culturele en spirituele invloeden achterliet die vandaag de dag nog steeds zichtbaar zijn.
15. Er zijn drie hoofdscholen in het boeddhisme
Na de dood van Boeddha splitste het boeddhisme zich in drie grote scholen: Theravada, Mahayana, en Vajrayana. Theravada, ook wel het ‘Oude Pad’ genoemd, is vooral populair in Zuidoost-Azië, terwijl Mahayana zich verder ontwikkelde in Oost-Azië. Vajrayana is het boeddhisme dat met name in Tibet wordt beoefend.
16. Boeddha wordt niet als een god beschouwd
Hoewel Boeddha wereldwijd wordt vereerd, beschouwen de meeste boeddhisten hem niet als een god. In plaats daarvan wordt hij gezien als een verlichte leraar die het pad naar verlichting heeft ontdekt en anderen heeft geleerd hoe ze hetzelfde kunnen bereiken. Boeddha wees het idee van persoonlijke verering af en moedigde zijn volgelingen aan hun eigen pad naar verlichting te volgen.
17. Boeddha voorspelde dat zijn leer zou verdwijnen
Boeddha voorspelde dat zijn leringen, hoewel krachtig, niet eeuwig zouden voortduren. Hij stelde dat na verloop van tijd de ware betekenis van zijn leer zou vervagen en dat de spirituele discipline onder zijn volgelingen zou afnemen. Deze voorspelling werd gezien als een waarschuwing om de leer serieus te nemen.
18. Boeddha’s geboorte en verlichting worden gevierd met Vesakha Puja
De belangrijkste boeddhistische feestdag, Vesakha Puja, viert de geboorte, verlichting, en het overlijden van Boeddha. Het vindt plaats tijdens de volle maan in mei en wordt gevierd door boeddhisten over de hele wereld met ceremonies, meditatie, en het delen van voedsel met de armen.
19. De Asoka-pilaren speelden een grote rol in de verspreiding van het boeddhisme
De Indiase keizer Ashoka, die in de 3e eeuw v.Chr. regeerde, was een groot voorstander van het boeddhisme. Hij verspreidde Boeddha’s leer door stenen pilaren op te richten met inscripties van de boeddhistische ethiek en leringen. Deze pilaren, bekend als de Asoka-pilaren, hielpen het boeddhisme verspreiden over zijn rijk.
20. Boeddhabeelden zijn wereldwijd te vinden
Er zijn duizenden Boeddhabeelden over de hele wereld, van de iconische beelden in Thailand en Sri Lanka tot de beroemde Boeddha van Bamiyan in Afghanistan (vernield door de Taliban in 2001). Deze beelden variëren in stijl en grootte, maar ze symboliseren allemaal de kalmte, mededogen, en verlichting die Boeddha belichaamde.