Pindakaas: het is smeuïg, hartig, soms een tikje zoet en voor velen onmisbaar op de boterham.
Maar achter dat simpele bruine smeerseltje schuilt een verrassend rijke geschiedenis. Van koloniale invloeden tot gekke fobieën en van voedzame krachtpatser tot plakmagneet in je mond – pindakaas is veel meer dan je denkt.
In dit artikel ontdek je 10 verrassende weetjes over pindakaas die je gegarandeerd aan het denken (en misschien aan het smeren) zetten.
1. Pindakaas bevat geen kaas
De naam is misleidend: pindakaas bevat geen spoortje kaas. In veel andere talen heet het gewoon peanut butter, maar in Nederland werd de naam ‘boter’ verboden voor alles wat geen zuivel bevatte. Omdat ‘kaas’ wél mocht, werd het… pindakaas.
2. Het is een Amerikaanse uitvinding
Hoewel pinda’s al eeuwenlang gegeten worden, werd pindakaas in zijn moderne vorm pas eind 19e eeuw gepatenteerd in de Verenigde Staten. De Canadees Marcellus Gilmore Edson diende in 1884 een patent in op een pasta van geroosterde pinda’s – bedoeld als alternatief voor vlees voor mensen zonder tanden.
3. Pindakaas is voedzamer dan je denkt
Pindakaas zit boordevol eiwitten, gezonde vetten, vezels, vitamine E en magnesium. In bescheiden hoeveelheden is het dus helemaal niet slecht – vooral voor sporters of mensen die plantaardig eten.
Kies dan wel voor een variant zonder toegevoegde suiker of palmolie, dus de 100% pindkaas
4. In Nederland eten we er flink wat van
De gemiddelde Nederlander eet ongeveer 3,5 kilo pindakaas per jaar. Daarmee zijn we een van de grootste pindakaaseters ter wereld – zelfs meer dan veel Amerikanen. We smeren het op brood, gebruiken het in sauzen en zelfs in zoetigheden.
5. Calvé introduceerde het als eerste in Nederland
In 1948 bracht Calvé de eerste pot Nederlandse pindakaas op de markt. De herkenbare pot met rood-blauw label werd al snel een klassieker. Tot op de dag van vandaag is Calvé marktleider, al zijn er inmiddels tientallen merken en smaken bijgekomen.
6. Pindakaas plakt zo goed door eiwitten en vetten
Een lepel pindakaas die aan je gehemelte blijft plakken? Dat komt door de combinatie van plantaardige olie, eiwit en vezels, die samen een stevige, kleverige textuur geven. Sommige mensen vinden het heerlijk, anderen krijgen er bijna de hik van.
7. Er zijn mensen met een fobie voor pindakaas
Ja, echt. De angst dat pindakaas aan je gehemelte blijft plakken heet arachibutyrophobia. Het is zeldzaam, maar wel een bestaande angststoornis. Meestal is het onderdeel van bredere angstklachten rondom texturen of verslikken.
8. Je kunt er ook pindakaas maken zonder pinda’s
Sommige mensen zijn allergisch voor pinda’s, die technisch gezien geen noten zijn maar peulvruchten. Gelukkig bestaan er alternatieven, zoals amandelboter, cashewboter of zelfs zonnebloempit-pasta – voor wie de smaak of structuur zoekt zonder risico.
9. Het is niet overal populair
Hoewel pindakaas in landen als Nederland, de VS, Canada en delen van Zuidoost-Azië geliefd is, wordt het in andere delen van de wereld juist met argwaan bekeken. In bijvoorbeeld Frankrijk of Italië vinden veel mensen het een vreemd, ‘kleverig’ product dat nauwelijks in hun culinaire traditie past.
Pindakaas is meer dan een smeersel – het is een cultureel fenomeen. Van sportvoeding tot comfortfood, van Indonesische roots tot Nederlandse boterhamklassieker: deze smeuïge pasta heeft een verrassend rijk verhaal. En of je nu team crunchy of team smooth bent, één ding is zeker: pindakaas blijft plakken.