De dodo is een van de beroemdste uitgestorven dieren ter wereld. Dit onhandige ogende dier leefde op Mauritius en verdween in de 17e eeuw door menselijke invloeden. De dodo is sindsdien een symbool geworden voor uitgestorven diersoorten. Hier zijn 15 fascinerende weetjes over de dodo.
1. De dodo leefde alleen op Mauritius
De dodo kwam nergens anders ter wereld voor dan op het eiland Mauritius in de Indische Oceaan. Door het ontbreken van natuurlijke vijanden ontwikkelde het dier zich zonder angst voor roofdieren.
2. Het was een loopvogel zonder vleugels
De dodo was een loopvogel, net als de struisvogel en de emoe. Omdat er op Mauritius geen roofdieren waren, verloor hij in de loop van de evolutie zijn vliegvermogen. Zijn vleugels waren klein en nutteloos.
3. De eerste mensen die de dodo zagen waren Nederlandse zeevaarders
In 1598 kwamen Nederlandse ontdekkingsreizigers aan op Mauritius en beschrijven zij de dodo voor het eerst. Ze gaven het dier zijn naam, afgeleid van het Portugese of Nederlandse woord voor “dom” of “slomerik”.
4. De dodo was helemaal niet zo dom
Hoewel de naam “dodo” impliceert dat het een dom dier was, was het gewoon een vogel die geen natuurlijke vijanden kende en dus geen overlevingsinstinct had tegen roofdieren zoals mensen en ingevoerde dieren.
5. Het dieet bestond voornamelijk uit vruchten en zaden
De dodo at vooral vruchten, zaden en mogelijk schelpdieren. Hij had een sterke snavel waarmee hij harde noten en zaden kon kraken.
6. De dodo had geen natuurlijke vijanden – tot de mens kwam
Voor de komst van de mens had de dodo geen roofdieren. Dit maakte hem bijzonder kwetsbaar voor jagers en de dieren die de Europeanen met zich meebrachten, zoals ratten, varkens en apen.
7. Hij werd in minder dan 100 jaar na ontdekking uitgeroeid
De dodo werd voor het eerst gezien door Europeanen in 1598 en was tegen 1662 vrijwel zeker uitgestorven. Dit maakt hem een van de snelst uitgestorven diersoorten door menselijk toedoen.
8. Niet alleen de jacht, maar ook ingevoerde dieren zorgden voor zijn uitsterven
Naast de jacht door zeelieden waren vooral ratten, honden en varkens een grote bedreiging. Deze dieren aten de eieren van de dodo, die op de grond werden gelegd en daardoor gemakkelijk werden opgegeten.
9. Er zijn geen complete skeletten van de dodo bewaard gebleven
Geen enkele dodo is compleet opgezet of als volledig skelet bewaard gebleven. Wat we weten over de vogel komt uit oude tekeningen, enkele botten en verslagen van zeelieden.
10. Sommige tekeningen van de dodo zijn overdreven
Veel 17e-eeuwse afbeeldingen laten een extreem dikke, logge dodo zien. Waarschijnlijk waren deze vogels in gevangenschap overvoed. De wilde dodo was slanker en mogelijk sneller dan vroeger gedacht.
11. De dodo is een verre verwant van de duif
Genetisch onderzoek toont aan dat de dodo verwant was aan duiven, vooral de Nicobarduif. Dit suggereert dat zijn voorouders ooit konden vliegen en waarschijnlijk vanaf Zuidoost-Azië naar Mauritius zijn gevlogen.
12. De dodo leefde waarschijnlijk in bossen
Hoewel Mauritius tegenwoordig veel kale landschappen heeft, was het eiland vroeger bedekt met dichte bossen. De dodo leefde vermoedelijk in deze bossen en voedde zich met de vruchten en zaden van inheemse bomen.
13. De dodo hielp bij de verspreiding van bepaalde boomsoorten
De Tambalacoqueboom, een zeldzame boomsoort op Mauritius, zou vroeger afhankelijk zijn geweest van de dodo. De zaden van deze boom kiemden alleen nadat ze door de maag van een dodo waren gegaan.
14. De dodo wordt soms genoemd in pogingen om dieren te klonen
Sommige wetenschappers overwegen om de dodo terug te brengen door middel van genetische manipulatie. DNA van de dodo is teruggevonden in museumexemplaren, maar het klonen van een uitgestorven soort blijft technisch zeer moeilijk.
15. De dodo leeft voort in de popcultuur
De dodo is een symbool geworden voor uitsterving en komt voor in boeken, films en games. Een van de bekendste voorbeelden is de dodo in Alice in Wonderland, waarin hij symbool staat voor iets dat verloren is gegaan.
De dodo blijft een van de beroemdste uitgestorven dieren ter wereld. Zijn verhaal herinnert ons eraan hoe kwetsbaar diersoorten kunnen zijn voor menselijke invloed en hoe belangrijk natuurbehoud is voor de toekomst.