Don Quichot is een van de beroemdste boeken aller tijden en wordt vaak beschouwd als de eerste moderne roman. Het epische verhaal van de dromerige ridder die tegen windmolens vecht, geschreven door Miguel de Cervantes, heeft een enorme invloed gehad op de wereldliteratuur. Maar hoeveel weet je eigenlijk over dit iconische boek en zijn eigenaardige hoofdpersoon?
1. Don Quichot wordt vaak beschouwd als de eerste moderne roman
Gepubliceerd in 1605 (met een tweede deel in 1615), wordt Don Quichot vaak gezien als de eerste echte roman in de moderne literatuur. Het boek brak met de middeleeuwse tradities van ridderverhalen en introduceerde realistische personages, satire en psychologische diepgang, iets wat voor die tijd revolutionair was.
2. Het boek was een satire op ridderromans
In de 16e en 17e eeuw waren ridderromans enorm populair. Deze verhalen gingen vaak over nobele helden die op avontuur gingen en onmogelijke daden van moed verrichtten. Cervantes schreef Don Quichot als een parodie op deze romans en liet zijn hoofdpersoon zichzelf verliezen in deze fantasieën, met hilarische en tragische gevolgen.
3. Don Quichot vecht niet echt tegen windmolens
Een van de beroemdste scènes uit het boek is wanneer Don Quichot denkt dat windmolens reusachtige monsters zijn en ze aanvalt met zijn lans. Dit beeld is zo iconisch geworden dat de uitdrukking “vechten tegen windmolens” nu een synoniem is voor het bestrijden van denkbeeldige vijanden of hopeloze gevechten voeren tegen onoverwinnelijke obstakels.
4. De hoofdpersoon heet eigenlijk niet Don Quichot
De ridder waar het boek om draait, heet eigenlijk Alonso Quijano, een arme Spaanse edelman die zoveel ridderromans heeft gelezen dat hij zichzelf een ridder begint te wanen. Hij neemt de naam Don Quichot van La Mancha aan en gaat op pad om de wereld te redden.
5. Sancho Panza: de eerste echte sidekick in de literatuur
Don Quichots trouwe metgezel, Sancho Panza, is misschien wel de eerste echte “sidekick” in de literatuur. Hij is een eenvoudige, nuchtere boer die zich door Don Quichot laat meeslepen in zijn waanzin, deels omdat hem een eigen koninkrijk is beloofd. Zijn humor, wijsheid en ironische opmerkingen maken hem een van de meest memorabele bijfiguren uit de literatuurgeschiedenis.
6. Cervantes en Shakespeare stierven (bijna) op dezelfde dag
Miguel de Cervantes overleed op 23 april 1616, terwijl William Shakespeare overleed op 23 april 1616… of toch niet? Spanje en Engeland gebruikten destijds verschillende kalenders (de Gregoriaanse en Juliaanse), waardoor hun overlijdensdata niet echt samenvallen, maar het blijft een opmerkelijke historische samenloop.
7. Het boek was direct een bestseller
Binnen enkele weken na publicatie werd Don Quichot een enorm succes. In een tijd zonder massaproductie of moderne uitgevers werd het al snel in heel Spanje gelezen en meerdere keren herdrukt. Binnen enkele jaren verschenen er vertalingen in het Engels en Frans, waardoor het een van de eerste internationale bestsellers werd.
8. Het tweede deel is geschreven om plagiaat tegen te gaan
Na het succes van het eerste deel werd er een nep-vervolg geschreven door een onbekende auteur onder de naam Alonso Fernández de Avellaneda. Cervantes was woedend en besloot zelf een tweede deel te schrijven in 1615, waarin Don Quichot zelfs commentaar levert op het nepboek.
9. Het boek beïnvloedde schrijvers zoals Dostojewski en Kafka
Don Quichot heeft invloed gehad op bijna alle grote schrijvers die na Cervantes kwamen. Dostojewski, Proust, Kafka en James Joyce prezen het boek als een meesterwerk. De mix van tragedie, humor en menselijke dwaasheid werd later een inspiratiebron voor de moderne roman.
10. Het personage is uitgegroeid tot een cultureel symbool
Don Quichot staat symbool voor de eeuwige dromer, iemand die zijn eigen realiteit creëert en zich niet door de wereld laat afremmen. Zijn idealisme en koppigheid hebben hem tot een tijdloos icoon gemaakt. Standbeelden van Don Quichot en Sancho Panza zijn te vinden in heel Spanje, waaronder een beroemde in Madrid op Plaza de España.
Don Quichot is veel meer dan een oud boek – het is een tijdloos meesterwerk dat de moderne literatuur heeft gevormd en nog steeds relevant is. Of je nu lacht om zijn waanzin, bewondert hoe hij zijn dromen blijft volgen, of je herkent in zijn koppigheid, één ding is zeker: Don Quichot zal altijd blijven voortleven in de wereld van de literatuur en daarbuiten.