Hong Kong, een Speciale Administratieve Regio (SAR) van China, is een dynamische wereldstad bekend om zijn iconische skyline, diepe natuurlijke haven en status als belangrijk financieel centrum. De unieke geschiedenis als Britse kroonkolonie en de complexe relatie met het Chinese vasteland geven de stad een bijzonder karakter.
1. Betekenis naam: ‘Geurige Haven’
De naam ‘Hong Kong’ is een romanisatie van de Kantonese naam 香港 (Hēunggóng), wat letterlijk ‘Geurige Haven’ betekent. Deze naam verwees oorspronkelijk mogelijk naar de handel in wierook (‘geurige’ producten) die vanuit de haven plaatsvond, of naar de zoete smaak van het zoetwater uit de Parelrivier dat zich mengde met het zeewater.
2. Voormalige Britse kroonkolonie
Hong Kong Island werd in 1842 afgestaan aan Groot-Brittannië na de Eerste Opiumoorlog onder het Verdrag van Nanking. Later werden ook het schiereiland Kowloon (1860, Conventie van Peking) en de New Territories (1898, voor een pacht van 99 jaar) aan de kolonie toegevoegd.
Gedurende meer dan 150 jaar Britse heerschappij ontwikkelde Hong Kong zich van een vissersdorp tot een belangrijke internationale handelshaven en financieel centrum, met een eigen rechtssysteem en bestuur.
3. Overdracht aan China (1997)
Op 1 juli 1997 liep de pachttermijn voor de New Territories af en werd de soevereiniteit over heel Hong Kong door het Verenigd Koninkrijk overgedragen aan de Volksrepubliek China. Dit gebeurde onder de voorwaarden van de Chinees-Britse Gezamenlijke Verklaring (1984).
Hierbij werd het principe van ‘Eén land, twee systemen’ afgesproken, waarbij Hong Kong voor een periode van 50 jaar (tot 2047) een hoge mate van autonomie, zijn eigen rechtssysteem, vrijheden (zoals persvrijheid en vrijheid van meningsuiting) en kapitalistische economie zou behouden.
4. ‘Eén land, twee systemen’ onder druk
Sinds de overdracht staat het principe van ‘Eén land, twee systemen’ onder toenemende druk. De Chinese regering in Beijing heeft haar invloed op Hong Kong vergroot, wat leidde tot grootschalige protesten, zoals de Paraplubeweging (2014) en de protesten tegen de uitleveringswet (2019).
De invoering van de Nationale Veiligheidswet door Beijing in 2020 heeft de autonomie en vrijheden van Hong Kong verder ingeperkt, wat leidde tot internationale kritiek en zorgen over de toekomst van het ’twee systemen’-model.
5. Een van de dichtstbevolkte gebieden ter wereld
Met meer dan 7,5 miljoen inwoners op een relatief klein landoppervlak (ongeveer 1.100 km²), is Hong Kong een van de dichtstbevolkte steden ter wereld. De bevolkingsdichtheid is extreem hoog, vooral in stedelijke gebieden zoals Kowloon en Hong Kong Island.
Dit heeft geleid tot een uniek stadslandschap met extreem hoge wolkenkrabbers (zowel voor woningen als kantoren) en een efficiënt openbaar vervoerssysteem om de bevolking te huisvesten en te verplaatsen.
6. Stad van wolkenkrabbers
Hong Kong heeft een van de meest indrukwekkende skylines ter wereld, met meer wolkenkrabbers (gebouwen hoger dan 150 meter) dan enige andere stad. De beperkte beschikbare grond en de hoge grondprijzen hebben verticale ontwikkeling gestimuleerd.
Iconische gebouwen zoals het International Commerce Centre (ICC), Two International Finance Centre (IFC), Central Plaza en de Bank of China Tower domineren de skyline langs Victoria Harbour.
7. Belangrijk financieel centrum
Hong Kong is een toonaangevend internationaal financieel centrum, concurrerend met steden als New York, Londen en Tokio. Het heeft een grote en actieve aandelenbeurs, een belangrijke banksector en fungeert als toegangspoort voor internationale investeringen in China en Azië.
Factoren zoals een laag belastingregime, vrijhandel, een stabiele munt (Hong Kong Dollar, gekoppeld aan de Amerikaanse dollar) en een sterk rechtssysteem (common law) hebben bijgedragen aan dit succes, hoewel de recente politieke ontwikkelingen zorgen baren bij internationale bedrijven.
8. Kantonees en Engels als officiële talen
De officiële talen van Hong Kong zijn Chinees (waarbij Kantonees de dominante gesproken variant is) en Engels. Engels wordt veel gebruikt in de overheid, het bedrijfsleven, het onderwijs en het rechtssysteem, een erfenis van de Britse koloniale periode.
Hoewel het Standaardmandarijn (Putonghua) aan belang wint door de nauwere banden met het vasteland, blijft Kantonees de lingua franca in het dagelijks leven.
9. Verrassend veel natuur
Ondanks het imago van een dichtbebouwde metropool, bestaat ongeveer 40% van het landoppervlak van Hong Kong uit beschermde natuurparken en natuurreservaten. Deze gebieden bieden een scala aan wandelpaden, stranden en groene heuvels.
Populaire natuurgebieden zijn onder andere de Sai Kung Peninsula, Lantau Island (waar ook de Grote Boeddha staat) en de vele kleinere eilanden. Dit contrast tussen de intense stedelijkheid en de nabijheid van natuur is kenmerkend voor Hong Kong.
10. Efficiënt openbaar vervoer
Hong Kong staat bekend om zijn uitstekende en efficiënte openbaar vervoerssysteem. De Mass Transit Railway (MTR) vormt de ruggengraat, aangevuld met een uitgebreid netwerk van bussen, minibussen, trams (waaronder de historische dubbeldekkertrams op Hong Kong Island) en veerboten (zoals de iconische Star Ferry over Victoria Harbour).
Het hoge gebruik van openbaar vervoer is essentieel om de stad draaiende te houden en verkeersopstoppingen te beperken.
11. Culinaire hoofdstad
Hong Kong is een paradijs voor fijnproevers, met een enorme diversiteit aan eetgelegenheden, van goedkope straatkraampjes en ‘dai pai dongs’ tot luxe restaurants met Michelinsterren. De Kantonese keuken staat centraal, bekend om dim sum, geroosterd vlees (siu mei), verse zeevruchten en subtiele smaken.
Daarnaast is er een breed scala aan internationale keukens te vinden, wat de stad tot een ware culinaire smeltkroes maakt.
12. Feng Shui in de architectuur
Feng Shui, de traditionele Chinese filosofie over harmonie tussen de mens en zijn omgeving, speelt nog steeds een merkbare rol in de architectuur en stadsplanning van Hong Kong. Veel gebouwen zijn ontworpen met Feng Shui-principes in gedachten.
Voorbeelden zijn de oriëntatie van gebouwen, de aanwezigheid van openingen (zoals het ‘gat’ in het Repulse Bay-gebouw om de doorgang van draken niet te blokkeren) en het vermijden van scherpe hoeken die naar andere gebouwen wijzen, allemaal bedoeld om positieve energie (‘qi’) te bevorderen en negatieve invloeden te weren.