El Niño is een complex weerfenomeen dat om de paar jaar optreedt en wereldwijd grote invloed heeft op het klimaat. Het veroorzaakt veranderingen in de oceaantemperaturen en windpatronen, wat leidt tot extreem weer zoals zware regenval, droogtes en hittegolven.
1. El Niño is een oceaan- en atmosferisch fenomeen
El Niño ontstaat door veranderingen in de oceaan- en windpatronen in het centrale en oostelijke deel van de Stille Oceaan. Normaal gesproken waaien de passaatwinden van oost naar west en duwen warm water naar Indonesië, maar tijdens El Niño verzwakken deze winden, waardoor warm water zich naar de oostelijke Stille Oceaan verplaatst.
2. De naam “El Niño” betekent “het jongetje”
De naam El Niño betekent in het Spaans “het jongetje” en verwijst naar het Christuskind. De naam werd oorspronkelijk door Peruaanse vissers gebruikt om de opwarming van het zeewater rond Kerstmis te beschrijven, omdat dit fenomeen vaak rond die tijd van het jaar begint.
3. El Niño kan wereldwijd extreme weersomstandigheden veroorzaken
El Niño heeft een enorme invloed op het wereldwijde klimaat. Het kan leiden tot zware regenval en overstromingen in sommige delen van de wereld, zoals Zuid-Amerika en het zuiden van de Verenigde Staten, terwijl het in andere gebieden, zoals Zuidoost-Azië en Australië, droogte en bosbranden kan veroorzaken.
4. El Niño komt om de 2 tot 7 jaar voor
El Niño treedt niet jaarlijks op, maar komt voor met een variabele frequentie van eens in de 2 tot 7 jaar. De duur van een El Niño-evenement varieert ook, maar het fenomeen duurt meestal tussen de 9 en 12 maanden, hoewel sommige gebeurtenissen langer kunnen aanhouden.
5. El Niño verhoogt de wereldwijde temperaturen
Tijdens een El Niño-evenement warmt het zeewater in de tropische Stille Oceaan op, wat op zijn beurt de wereldwijde temperaturen kan verhogen. El Niño-jaren zijn vaak verantwoordelijk voor enkele van de warmste jaren die ooit zijn geregistreerd. Dit komt doordat de oceaan een enorme hoeveelheid warmte vasthoudt en afstaat aan de atmosfeer.
6. El Niño is onderdeel van de ENSO-cyclus
El Niño maakt deel uit van een grotere klimaatcyclus die bekend staat als de El Niño-Southern Oscillation (ENSO). ENSO heeft drie fasen: El Niño (warme fase), La Niña (koude fase), en een neutrale fase. Terwijl El Niño voor opwarming zorgt, veroorzaakt La Niña het tegenovergestelde, met koudere temperaturen en vaak hevige orkanen.
7. El Niño beïnvloedt de visserij in Peru en Ecuador
El Niño heeft een grote impact op de visserij langs de kust van Peru en Ecuador. Tijdens een El Niño-jaar stijgt de temperatuur van het zeewater, wat de opkomst van koud, voedingsrijk water vermindert. Dit leidt tot een afname van vispopulaties, vooral van soorten zoals ansjovis, wat een grote impact heeft op de lokale economieën.
8. El Niño kan het aantal tropische cyclonen beïnvloeden
El Niño heeft invloed op het aantal tropische cyclonen en orkanen wereldwijd. In de oostelijke Stille Oceaan kan het aantal orkanen toenemen tijdens een El Niño, terwijl in de Atlantische Oceaan het aantal orkanen juist kan afnemen. Dit komt doordat El Niño de windpatronen verandert, waardoor sommige regio’s meer of minder vatbaar worden voor orkanen.
9. El Niño kan droogtes en hongersnoden veroorzaken
El Niño kan leiden tot ernstige droogtes in delen van Afrika, Azië en Australië, wat op zijn beurt hongersnoden kan veroorzaken. De verandering in regenvalpatronen kan leiden tot mislukte oogsten en voedseltekorten, waardoor miljoenen mensen worden getroffen door voedselonzekerheid.
10. El Niño heeft invloed op het wereldwijde economische systeem
De extreme weersomstandigheden veroorzaakt door El Niño hebben aanzienlijke economische gevolgen. Landbouw, visserij en energieproductie worden vaak zwaar getroffen. Boeren verliezen gewassen door overstromingen of droogte, vissers vangen minder vis, en waterkrachtcentrales kunnen minder energie opwekken tijdens droogtes.
11. Wetenschappers kunnen El Niño voorspellen
Dankzij geavanceerde technologieën zoals satellieten en boeien in de oceaan, kunnen wetenschappers El Niño-evenementen maanden van tevoren voorspellen. Hoewel het moeilijk is om de exacte kracht en duur van een El Niño te voorspellen, helpen deze vroege waarschuwingen landen zich beter voor te bereiden op de gevolgen.
12. El Niño kan de verspreiding van ziekten beïnvloeden
De veranderingen in het klimaat en de weersomstandigheden tijdens El Niño kunnen leiden tot de verspreiding van ziekten zoals malaria, dengue en cholera. Warme en vochtige omstandigheden bevorderen de verspreiding van muggen, terwijl overstromingen kunnen zorgen voor de vervuiling van drinkwater, wat de kans op uitbraken van ziektes vergroot.
13. El Niño heeft historische gebeurtenissen beïnvloed
El Niño-evenementen hebben invloed gehad op de loop van de geschiedenis. Bijvoorbeeld, tijdens een El Niño in 1791-1792 beleefde India een van de ergste droogtes en hongersnoden uit zijn geschiedenis, waarbij miljoenen mensen omkwamen. Ook zouden sommige wetenschappers suggereren dat El Niño-evenementen hebben bijgedragen aan de ineenstorting van oude beschavingen zoals de Moche-beschaving in Peru.