Tornado’s zijn een van de meest krachtige en gevaarlijke weersverschijnselen op aarde. Ze ontstaan vaak plotseling en kunnen in korte tijd enorme schade aanrichten. Deze natuurkrachten fascineren mensen al eeuwen, zowel vanwege hun destructieve kracht als hun onvoorspelbaarheid.
Inhoudsopgave
Toggle1. Een tornado wordt ook wel een wervelwind genoemd
Tornado’s worden vaak aangeduid als wervelwinden vanwege hun kenmerkende draaiende beweging. Ze ontstaan wanneer warme, vochtige lucht botsingen maakt met koude, droge lucht. Dit leidt tot de vorming van krachtige draaikolken die wind snelheden van honderden kilometers per uur kunnen bereiken.
2. Tornado’s komen het meest voor in de Verenigde Staten
Hoewel tornado’s wereldwijd voorkomen, vinden ze het vaakst plaats in de Verenigde Staten, vooral in een gebied dat bekend staat als “Tornado Alley,” dat zich uitstrekt van Texas tot Zuid-Dakota. De combinatie van warme lucht uit de Golf van Mexico en koude lucht uit Canada maakt dit gebied vatbaar voor frequente tornado’s.
3. Tornado’s kunnen windsnelheden van meer dan 480 km/u bereiken
Tornado’s kunnen extreem krachtige winden genereren, met windsnelheden van wel 480 km/u of meer. De sterkste tornado’s, geclassificeerd als EF5 op de Enhanced Fujita-schala, kunnen alles op hun pad verwoesten, inclusief goed gebouwde huizen, zware voertuigen en bomen. Deze extreem krachtige tornado’s komen gelukkig zelden voor, maar wanneer ze toeslaan, laten ze een spoor van verwoesting achter.
4. De Enhanced Fujita-schaal meet de kracht van tornado’s
De Enhanced Fujita-schaal (EF-schaal) wordt gebruikt om de kracht van tornado’s te meten. De schaal loopt van EF0 (de zwakste, met windsnelheden tussen 105-137 km/u) tot EF5 (de sterkste, met windsnelheden boven 322 km/u). De schaal is gebaseerd op de schade die de tornado aanricht, aangezien het meten van de exacte windsnelheid tijdens een tornado lastig is.
5. Tornado’s komen ook voor over water
Wanneer een tornado boven water ontstaat, wordt deze een waterhoos genoemd. Waterhozen zijn meestal zwakker dan tornado’s op het land, maar ze kunnen nog steeds schade aanrichten, vooral aan boten en kustgebieden. Ze komen vaak voor in tropische en subtropische gebieden, zoals bij de kusten van Florida.
6. Tornado’s kunnen onvoorspelbaar zijn
Hoewel meteorologen tornado’s redelijk goed kunnen voorspellen, blijven deze wervelwinden onvoorspelbaar in hun precieze route en intensiteit. Ze kunnen plotseling van richting veranderen, in kracht toenemen of afnemen, of zelfs verdwijnen en zich op korte afstand opnieuw vormen.
7. De breedste tornado ooit gemeten was bijna 4 kilometer breed
De breedste tornado ooit geregistreerd was de El Reno-tornado van 2013 in Oklahoma, VS. Deze tornado bereikte een maximale breedte van bijna 4,2 kilometer en veroorzaakte enorme schade. Ondanks zijn breedte was het een relatief korte tornado en duurde het maar een paar minuten voordat hij zich oploste.
8. Tornado’s duren vaak minder dan 10 minuten
De meeste tornado’s zijn korte natuurverschijnselen die minder dan 10 minuten duren. Hoewel ze kortdurend zijn, kunnen ze in die tijd enorme schade aanrichten. Sommige tornado’s kunnen echter langer aanhouden, met een duur van meer dan een uur, hoewel dit zeldzaam is.
9. Tornadojagers bestaan echt
Tornadojagers zijn mensen die zich bezighouden met het opsporen van tornado’s. Ze reizen door tornado-gevoelige gebieden om tornado’s van dichtbij te observeren en waardevolle gegevens te verzamelen voor wetenschappelijk onderzoek. Hoewel het fascinerend is, is het ook een gevaarlijke hobby, omdat tornado’s zeer snel van richting kunnen veranderen.
10. Een supercel is vaak verantwoordelijk voor tornado’s
Een supercel is een type onweersbui dat tornado’s kan veroorzaken. Supercellen zijn sterke stormsystemen met een roterende windstructuur, die bekendstaat als een mesocycloon. Niet elke supercel veroorzaakt een tornado, maar de meeste krachtige tornado’s ontstaan uit supercellen.
11. Een tornado kan een drukval veroorzaken
Tijdens een tornado daalt de luchtdruk in het oog van de wervelwind dramatisch. Deze drukval kan ramen laten barsten en deuren uit hun scharnieren rukken. Het idee dat je ramen moet openen om de druk te verlichten, is echter een mythe; het openen van ramen helpt niet en kan de schade zelfs vergroten.
12. Tornado’s kunnen objecten kilometers ver meevoeren
De kracht van een tornado is zo sterk dat het objecten kilometers ver kan verplaatsen. Auto’s, brokstukken en zelfs dieren zijn gerapporteerd als meegenomen door tornado’s en op grote afstand weer neergekomen. Er zijn verhalen van mensen die hun spullen kilometers verderop hebben teruggevonden na een tornado.
13. Tornado’s zijn ook op andere planeten waargenomen
Hoewel tornado’s op aarde het meest voorkomen, zijn er ook wervelwindachtige verschijnselen waargenomen op andere planeten. Op Mars komen bijvoorbeeld stofhozen voor, die vergelijkbaar zijn met aardse tornado’s, maar minder krachtig zijn. Deze tornado’s van stof kunnen echter wel kilometers hoog worden.
14. Tornado’s komen vaker voor in de lente en vroege zomer
De meeste tornado’s ontstaan in de lente en vroege zomer, wanneer de temperatuursverschillen tussen koude en warme lucht het grootst zijn. In de Verenigde Staten komen de meeste tornado’s voor in april, mei en juni, maar tornado’s kunnen technisch gezien op elk moment van het jaar voorkomen, afhankelijk van de weersomstandigheden.