Albert Camus was een van de belangrijkste denkers van de 20e eeuw. Hij wordt vaak geassocieerd met het existentialisme, al wees hij dit label zelf af. Zijn ideeën over het absurde, vrijheid en rebellie zijn nog steeds invloedrijk. Naast filosoof was hij ook een getalenteerd schrijver en journalist. Hier zijn 15 fascinerende weetjes over Albert Camus en zijn werk.
1. Hij werd geboren in Algerije
Albert Camus werd in 1913 geboren in Mondovi, een dorp in Frans-Algerije. Zijn vader overleed tijdens de Eerste Wereldoorlog, waardoor hij opgroeide in armoede met zijn moeder, die doof was en analfabeet.
2. Hij was geen existentialist
Hoewel Camus vaak in één adem wordt genoemd met Jean-Paul Sartre en het existentialisme, verwierp hij dat label. Hij zag zijn filosofie als het absurdisme, waarin de mens probeert betekenis te vinden in een zinloos universum.
3. Het absurdisme was zijn kernidee
Camus stelde dat het leven geen inherente betekenis heeft en dat de mens zich hier bewust van wordt. Dit besef leidt tot het absurde conflict: we verlangen naar betekenis, maar het universum biedt die niet. Toch vond hij dat we het leven moesten omarmen zonder ons te laten verlammen door nihilisme.
4. Hij schreef De mythe van Sisyphus als antwoord op de zinloosheid van het leven
In dit filosofische essay beschrijft Camus de mythe van Sisyphus als een metafoor voor de menselijke conditie. Sisyphus, die eindeloos een rotsblok tegen een berg moet oprollen, symboliseert de mens die ondanks de absurditeit van het leven doorgaat. Camus concludeert: “Men moet zich Sisyphus als een gelukkig mens voorstellen.”
5. Hij won de Nobelprijs voor Literatuur op jonge leeftijd
In 1957, op slechts 44-jarige leeftijd, ontving Camus de Nobelprijs voor Literatuur. Hij was de op een na jongste laureaat ooit. De prijs kreeg hij voor zijn bijdrage aan de moderne literatuur en zijn werk over de menselijke moraal.
6. L’Étranger maakte hem beroemd
Zijn roman L’Étranger (1942), in het Nederlands vertaald als De vreemdeling, is een van zijn bekendste werken. Het boek volgt Meursault, een man die emotieloos lijkt te reageren op de dood van zijn moeder en uiteindelijk een moord pleegt zonder duidelijke reden.
7. Hij had een complexe relatie met Sartre
Aanvankelijk waren Camus en Sartre bevriend, maar ze kregen later ruzie over politieke en filosofische verschillen. Camus verwierp het marxisme en de rechtvaardiging van geweld, terwijl Sartre revolutionair geweld als noodzakelijk beschouwde. Hun breuk werd berucht in intellectuele kringen.
8. Hij was een verzetsstrijder tijdens de Tweede Wereldoorlog
Tijdens de Duitse bezetting van Frankrijk sloot Camus zich aan bij het Franse verzet. Hij werkte als journalist voor het ondergrondse blad Combat, waarin hij zich uitsprak tegen het nazisme en collaboratie.
9. Hij bekritiseerde zowel kapitalisme als communisme
Camus was kritisch op de uitbuiting en ongelijkheid van het kapitalisme, maar hij verzette zich ook tegen het communisme van de Sovjet-Unie, dat volgens hem totalitair en onderdrukkend was.
10. Hij zag revolte als de enige zinvolle reactie op het absurde
In De mens in opstand stelt Camus dat de mens ondanks de zinloosheid van het leven in verzet moet komen tegen onrecht en onderdrukking. Dit betekent niet dat alles is toegestaan, maar dat men zich moet inzetten voor menselijke waardigheid en vrijheid.
11. Hij hield van voetbal
Camus speelde als doelman in een lokaal voetbalteam totdat tuberculose een einde maakte aan zijn sportieve ambities. Hij zei later dat hij van voetbal meer over het leven had geleerd dan van filosofie.
12. Hij had moeite met de Algerijnse onafhankelijkheidsstrijd
Hoewel Camus zelf Algerijn was, had hij een lastige positie in de onafhankelijkheidsstrijd van Algerije tegen Frankrijk. Hij keurde het geweld van beide kanten af en zocht naar een vreedzame oplossing, wat hem kritiek opleverde van zowel Franse als Algerijnse nationalisten.
13. Zijn romans zijn beïnvloed door zijn jeugd in Algerije
Het heldere licht, de warmte en de Middellandse Zee spelen een grote rol in Camus’ werk. Hij zag het fysieke bestaan als iets waardevols, ondanks de zinloosheid van het universum.
14. Hij stierf jong bij een auto-ongeluk
Op 4 januari 1960 kwam Camus om het leven bij een auto-ongeluk op 46-jarige leeftijd. Ironisch genoeg had hij een ongebruikt treinticket bij zich, wat sommige mensen zagen als een tragische toevalligheid die past bij zijn filosofie over het absurde.
15. Zijn werk blijft invloedrijk
Camus’ ideeën over het absurde, vrijheid en moraal blijven relevant. Zijn boeken worden nog steeds veel gelezen, en zijn invloed is zichtbaar in literatuur, film en filosofie. Zijn boodschap om het leven te omarmen ondanks zijn zinloosheid inspireert nog altijd velen.
Albert Camus liet een filosofie na die het leven niet mooier maakte dan het is, maar juist opriep om de absurditeit te accepteren en er het beste van te maken. Zijn werk blijft een bron van inspiratie voor iedereen die worstelt met de grote vragen van het bestaan.