Vladimir Lenin was een revolutionaire leider die de loop van de geschiedenis veranderde door de oprichting van de Sovjet-Unie.
Lenin’s nalatenschap is controversieel en complex, en zijn visie op het communisme leidde tot een regime dat decennialang de wereldpolitiek beïnvloedde.
1. Lenin was niet zijn echte naam
Vladimir Lenin werd geboren als Vladimir Iljitsj Oeljanov op 22 april 1870 in Simbirsk, Rusland (nu Oeljanovsk). De naam “Lenin” koos hij pas later in zijn leven als zijn revolutionaire alias.
Net als veel revolutionairen gebruikte hij een pseudoniem om zijn identiteit te verbergen voor de tsaristische autoriteiten. De exacte herkomst van de naam is onduidelijk, maar sommige historici denken dat het was afgeleid van de rivier Lena in Siberië, waar Lenin in ballingschap verbleef.
2. Zijn broer werd geëxecuteerd voor een moordaanslag
Lenins oudere broer, Aleksandr Oeljanov, was een radicaal en speelde een belangrijke rol in een mislukte poging om de tsaar, Alexander III, te vermoorden in 1887. Aleksandr werd gearresteerd en geëxecuteerd door ophanging.
Deze gebeurtenis had een diepgaande invloed op de jonge Lenin en wordt vaak gezien als het moment waarop hij zich radicaal tegen het tsaristische regime keerde.
3. Hij was een briljant student en advocaat
Lenin was een uitstekende student en toonde al vroeg een talent voor intellectuele en juridische zaken. Hij studeerde rechten aan de universiteit van Kazan, maar werd later van de universiteit gestuurd vanwege zijn betrokkenheid bij revolutionaire activiteiten.
Uiteindelijk slaagde hij erin om zijn rechtenstudie af te ronden en werkte kort als advocaat, maar zijn passie lag duidelijk in de revolutie.
4. Hij bracht veel tijd in ballingschap door
Vanwege zijn revolutionaire activiteiten werd Lenin regelmatig gearresteerd en verbannen. In de jaren voor de Russische Revolutie van 1917 bracht hij veel tijd door in ballingschap in Zwitserland, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk.
Gedurende deze tijd bleef hij schrijven, organiseren en plannen maken om het tsaristische regime omver te werpen. Zijn tijd in het buitenland gaf hem de mogelijkheid om in contact te komen met internationale revolutionaire bewegingen.
5. Hij was een radicale volgeling van Karl Marx
Lenin was een fervent aanhanger van de marxistische ideologie. Hij geloofde dat de enige manier om de arbeidersklasse te bevrijden van onderdrukking was door een proletarische revolutie, waarin de werkende klasse de macht zou overnemen van de bourgeoisie.
Hij paste de ideeën van Karl Marx aan om ze relevant te maken voor Rusland, wat resulteerde in zijn eigen politieke theorie, het leninisme.
6. Hij keerde terug naar Rusland met hulp van Duitsland
Een van de meest sensationele momenten in Lenins leven was zijn terugkeer naar Rusland tijdens de Februarirevolutie van 1917. Nadat de tsaar was afgezet, wilden de Duitsers dat Lenin terugkeerde naar Rusland om verdere chaos te veroorzaken en de nieuwe voorlopige regering te ondermijnen. Ze gaven hem een gepantserde trein om door hun grondgebied te reizen. Dit gaf Lenin de kans om de revolutie naar zijn hand te zetten.
7. Hij gaf de opdracht tot de Oktoberrevolutie
De Oktoberrevolutie van 1917, een van de meest ingrijpende gebeurtenissen in de wereldgeschiedenis, werd door Lenin en de Bolsjewieken geleid. Hij en zijn mederevolutionairen grepen de macht door de voorlopige regering omver te werpen en het Winterpaleis in Sint-Petersburg te bestormen. Deze revolutie leidde tot de oprichting van de Sovjet-Unie en veranderde de politieke wereldorde voorgoed.
8. Hij sloot vrede met Duitsland in de Eerste Wereldoorlog
Nadat de Bolsjewieken de macht hadden gegrepen, tekende Lenin in 1918 het Verdrag van Brest-Litovsk, waarmee Rusland zich terugtrok uit de Eerste Wereldoorlog.
Dit was een zeer controversiële beslissing omdat het verdrag enorme gebieden van het voormalige Russische rijk aan Duitsland gaf, maar Lenin geloofde dat vrede nodig was om de revolutie te stabiliseren en zich op de binnenlandse situatie te concentreren.
9. Hij zette de Rode Terreur in gang
Na de revolutie volgde een periode van gewelddadige onderdrukking onder leiding van Lenin, bekend als de Rode Terreur. Deze campagne, geleid door de Cheka (de voorloper van de KGB), was bedoeld om tegenstanders van de Bolsjewieken te onderdrukken. Talloze politieke rivalen, monarchisten en zogenaamde contrarevolutionairen werden gearresteerd, gemarteld en geëxecuteerd. Dit tijdperk van angst en terreur werd de blauwdruk voor toekomstige Sovjetrepressie.
10. Hij gaf de opdracht tot de executie van de tsarenfamilie
Een van de meest omstreden beslissingen van Lenin was het bevel om tsaar Nicolaas II en zijn familie te laten executeren in 1918. Dit besluit was bedoeld om te voorkomen dat de tsaar zou worden hersteld door anti-Bolsjewistische krachten tijdens de Russische Burgeroorlog.
De brute executie van de tsaar, zijn vrouw Alexandra, en hun vijf kinderen blijft een van de meest tragische en schokkende gebeurtenissen in de Russische geschiedenis.
11. Hij introduceerde de Nieuwe Economische Politiek (NEP)
Na de chaos van de burgeroorlog introduceerde Lenin in 1921 de Nieuwe Economische Politiek (NEP). Dit beleid stond een beperkte mate van privébezit en kapitalistische praktijken toe om de economie te stabiliseren.
Het was een tijdelijke concessie aan het kapitalisme, bedoeld om de productie te verhogen en hongersnood te bestrijden. Hoewel het succesvol was, werd het na zijn dood grotendeels teruggedraaid door Stalin.
12. Hij had een slechte gezondheid
In zijn latere jaren werd Lenin getroffen door een reeks beroertes die zijn gezondheid ernstig aantastten. In 1922 kreeg hij zijn eerste beroerte, en tegen het einde van zijn leven was hij grotendeels verlamd en sprakeloos. Zijn verslechterende gezondheid leidde tot spanningen binnen de partij over wie hem zou opvolgen, wat uiteindelijk leidde tot de opkomst van Joseph Stalin.
13. Hij waarschuwde voor Stalin in zijn testament
In zijn zogenaamde “testament”, geschreven kort voor zijn dood, uitte Lenin ernstige twijfels over Joseph Stalin. Hij beschreef Stalin als onbeleefd en gevaarlijk, en stelde voor dat hij moest worden vervangen als secretaris-generaal van de Communistische Partij. Helaas werd dit testament na zijn dood grotendeels genegeerd, en Stalin consolideerde zijn macht.
14. Zijn lichaam ligt nog steeds opgebaard
Na zijn dood in 1924 werd Lenin’s lichaam gebalsemd en opgebaard in het Leninmausoleum op het Rode Plein in Moskou. Zijn lichaam ligt daar tot op de dag van vandaag, en bezoekers kunnen het mausoleum bezoeken om hem te zien. De voortdurende aanwezigheid van zijn lichaam is een controversieel onderwerp in Rusland, aangezien sommigen vinden dat hij eindelijk moet worden begraven.
15. Zijn erfenis blijft verdeeld
Lenin blijft een verdeelde figuur in de wereldgeschiedenis. Voor sommigen is hij een revolutionaire held die de onderdrukte arbeidersklasse bevrijdde en het pad effende voor een communistische samenleving. Voor anderen is hij een dictator die het zaad plantte voor decennia van totalitair bewind, onderdrukking en miljoenen doden onder het Sovjetregime. Zijn erfenis blijft omstreden, zowel in Rusland als wereldwijd.