Hades, de god van de onderwereld in de Griekse mythologie, is een van de meest mysterieuze en vaak misbegrepen figuren uit de klassieke oudheid. Terwijl zijn broers Zeus en Poseidon heersten over de hemel en de zee, kreeg Hades het rijk van de doden toebedeeld.
1. Hades was niet de god van de dood, maar van de onderwereld
In tegenstelling tot wat veel mensen denken, was Hades niet de god van de dood zelf. Die titel ging naar Thanatos, de personificatie van de dood. Hades was de heerser van de onderwereld en zag toe op de zielen die daar na hun overlijden aankwamen.
2. Zijn naam werd vermeden uit angst
De oude Grieken waren bang om de naam Hades uit te spreken, omdat ze vreesden dat ze daardoor zijn aandacht zouden trekken en mogelijk een vervloeking over zichzelf zouden afroepen. In plaats daarvan gebruikten ze eufemismen zoals “Plouton”, wat ‘de rijke’ betekent, omdat hij heerste over de schatten die in de aarde verborgen lagen.
3. Hij kreeg de onderwereld na het loten met zijn broers
Na de Titanenoorlog (Titanomachie), waarin de Olympische goden de Titanen versloegen, moesten de drie broers Zeus, Poseidon en Hades het universum verdelen. Ze trokken lootjes en Hades kreeg de onderwereld, terwijl Zeus de hemel en Poseidon de zee kreeg. De aarde werd aan hen alle drie overgelaten.
4. De onderwereld had verschillende secties
De Griekse onderwereld was niet één sombere plek, maar had verschillende gebieden:
- Tartarus – een diepe, duistere afgrond waar de ergste criminelen en Titanen voor eeuwig werden gestraft.
- De Asphodelvelden – een soort neutrale plek waar de meeste zielen eindigden als ze geen heldhaftige of verschrikkelijke daden hadden verricht.
- Elysium – het paradijs van de Grieken, waar de zielen van helden en deugdzame mensen voor altijd in vrede konden leven.
5. Cerberus bewaakte de ingang van de onderwereld
Hades had een driekoppige hellehond genaamd Cerberus, die de poort van de onderwereld bewaakte. Hij zorgde ervoor dat niemand levend de onderwereld betrad of ontsnapte. Cerberus werd uiteindelijk door Herakles verslagen als een van zijn twaalf werken.
6. Hij was een rechtvaardige, maar meedogenloze heerser
Hades werd niet gezien als kwaadaardig, zoals veel moderne interpretaties suggereren. Hij was streng, maar hij volgde de regels van de onderwereld nauwkeurig. Hij liet geen onschuldigen onterecht lijden, maar stond ook geen ontsnappingen toe.
7. De mythe van Hades en Persephone verklaarde de seizoenen
De beroemdste mythe over Hades gaat over Persephone, de dochter van Demeter, die door Hades werd ontvoerd en tot zijn koningin werd gemaakt. Haar moeder, de godin van de oogst, liet de aarde sterven van verdriet, totdat Zeus ingreep. De deal werd dat Persephone zes maanden per jaar bij Hades moest blijven, waardoor de winter en herfst ontstonden, en zes maanden bij haar moeder, wat de lente en zomer bracht.
8. Hij was niet populair bij de andere goden
In tegenstelling tot Zeus en Poseidon, die vaak onder de stervelingen verschenen en in mythes een grote rol speelden, bleef Hades meestal in de onderwereld. De andere Olympische goden wilden liever niet met hem omgaan, en hij had dan ook weinig tempels gewijd aan zijn eer.
9. Hij was ongelofelijk rijk
Omdat Hades over de onderwereld heerste, werd hij ook beschouwd als de god van de rijkdommen van de aarde, zoals goud, zilver en edelstenen. Dit is waarom hij vaak “Plouton” werd genoemd, wat ‘de rijke’ betekent.
10. Slechts een paar stervelingen mochten de onderwereld betreden en terugkeren
Slechts een handvol stervelingen wist de onderwereld levend te betreden en weer te ontsnappen. Onder hen waren:
- Orpheus, die probeerde zijn geliefde Eurydice terug te halen.
- Herakles, die Cerberus moest vangen als een van zijn twaalf werken.
- Odysseus, die advies ging halen van de doden.
- Aeneas, de Trojaanse held die door de onderwereld reisde.
11. Hades had een magische helm die hem onzichtbaar maakte
Tijdens de Titanenoorlog kreeg Hades een magische helm, de Helm van Duister, gemaakt door de Cyclopen. Deze helm maakte hem onzichtbaar, en hij gebruikte hem om ongemerkt de vijanden van de Olympiërs te bespieden en te verslaan.
12. Hij had een minder beruchte liefdesaffaire dan zijn broers
In tegenstelling tot Zeus en Poseidon, die bekend stonden om hun talloze affaires en buitenechtelijke kinderen, was Hades trouw aan Persephone. Hoewel hun relatie begon met ontvoering, groeide het uit tot een partnerschap waarin Persephone als koningin van de onderwereld veel macht had.
13. De Styx was niet de enige rivier in de onderwereld
De bekendste rivier in de onderwereld is de Styx, waar zielen door veerman Charon overheen werden gevaren. Maar er waren meerdere rivieren:
- Acheron – de rivier van pijn.
- Cocytus – de rivier van geweeklaag.
- Lethe – de rivier van vergetelheid, waar zielen al hun herinneringen verloren.
- Phlegethon – de rivier van vuur, die door Tartarus stroomde.
14. Zijn Romeinse tegenhanger was Pluto
In de Romeinse mythologie stond Hades bekend als Pluto. Hoewel hij dezelfde rol had als god van de onderwereld, lag de nadruk meer op zijn rol als god van de rijkdom, wat zijn bijnaam ‘de rijke’ nog prominenter maakte.
Hades is een van de meest intrigerende figuren uit de Griekse mythologie. Hoewel hij vaak als duister en angstaanjagend wordt afgebeeld, was hij een rechtvaardige en standvastige heerser die de natuurlijke orde van leven en dood bewaakte. Zijn mythen en invloed reiken ver voorbij de klassieke oudheid en blijven tot op de dag van vandaag fascinerend.